0
02126246958

ده کتابی که یک مهندس متالورژی باید بخواند – قسمت اول

مهندسان متالورژی به خصوص فارغ التحصیلانی که تازه وارد بازار کار شده یا به دنبال کار هستند، لازم است که علاوه بر اطلاعات دانشگاهی، اطلاعات کاربردی مناسبی هم کسب نمایند. با وجود اینکه بدون اشتغال به کار در واحدهای صنعتی، اطلاعات کاربردی و مهارتی زیادی کسب نمی شود، مطالعه و یادگیری مطالب برخی کتاب های ارزشمند، کمک زیادی به کسب حداقل هایی از این اطلاعات کاربردی می کند. عصر مواد در این مطلب دو قسمتی، ده کتابی را که یک مهندس متالورژی برای موفقیت در بازار کار باید بخواند، معرفی کرده است. البته ده کتاب عنوان این مطلب است و در کنار معرفی ده کتاب، کتاب های دیگری نیز معرفی شده است تا مورد استفاده دانشجویان و فارغ التحصیلان مهندسی متالورژی و زمینه های کاری مرتبط قرار بگیرد.

 

۱- ساختار، خواص و کاربرد آلیاژهای مهندسی، نوشته­ ی ویلیام اسمیت، ترجمه­ ی دکتر اکرامی و دکتر سیدریحانی، موسسه انتشارات علمی دانشگاه صنعتی شریف

 

یک مهندس متالورژی باید این کتاب را چندین بار بخواند و از بَر باشد! اگر نمی خواهید یا نمی توانید از هندبوک ها بخصوص هندبوک های ASM و استانداردهای ASTM و DIN EN مرتبط با انواع آلیاژهای آهنی و غیر آهنی استفاده کنید، این یک کتاب منسجم و کاملی است که برای کار در صنعت کشورمان به عنوان یک مهندسی متالورژی، باید آن را داشته باشید، بخوانید و مهم تر از آن بلد باشید! البته برخی را مایوس نکنم، لازم نیست در شروع کار همه­ ی مطالب این کتاب را بلد شده و همه­ ی آلیاژها را از حفظ باشید، بلکه هدف من تاکید بر اهمیت بلد بودن مطالب این کتاب و آشنایی با انواع آلیاژهای فلزی است، لااقل اسم آن ها باید به گوشتان خورده باشد! البته برای شناخت و آشنایی با انواع فولادها و متالورژی کاربردی آن ها بهتر است کتاب دو جلدی “متالورژی کاربردی فولادها” از مهندس مرعشی را هم همراه خود داشته باشید و گاه گداری آن را ورق زده و مرور کنید. مهندس مرعشی یک کتاب دو جلدی دیگری نیز دارد که در خصوص چدن ها است، “متالورژی کاربردی چدن ها”. خوب می دانید که چدن یک آلیاژ بسیار کاربردی در صنعت کشورمان از جمله صنایع خودروسازی، ماشین سازی، صنایع نورد، شیر، لوله و اتصالات، پمپ سازی و … است، برای کار در این صنعت، بهتر است چدن ها را بشناسید. اگر می خواهید از چدن و ریخته گری آن چیزی بلد باشید یا اگر تصمیم دارید در یک کارگاه و کارخانه ریخته گری چدن مشغول به کار شوید، در کنار کتاب ارزشمند مهندس مرعشی، یک کتاب ۵۰۰ صفحه ای هم مدنظرتان باشد، “تکنولوژی چدن”، تالیف روی الیوت با ترجمه­ ی مهندس علیپور از اساتید بازنشسته­ ی دانشگاه صنعتی سهند تبریز. مترجم کتاب مهندس علیپور را خوب می شناسم، در ریخته گری چدن فرد قابل و مطلعی است، از آن مهندسان قبل از انقلاب که هم در ذوب آهن اصفهان، تراکتورسازی و ماشین سازی تبریز سابقه­ ی کارِ کارگاهی دارد، هم دوره های آموزشی مناسبی را در اروپا گذرانده است و هم استاد دانشگاه و مشاور کارخانه های بزرگ صنعتی در تبریز بوده است. کتابش ترجمه­ ی خوبی هم دارد.

 

 

 

۲ – اصول و کاربرد عملیات حرارتی فولادها، نوشته ­ی دکتر محمد علی گلعذار، انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان

 

عشق من در بین کتاب های متالورژی! ولی حیف که هنوز نخواندمش، البته امسال برای چندمین بار! کتابی است که من خیلی آن را دوست دارم. بسیار روان، شیوا و فصیح. در یک دیداری که با دکتر گلعذار داشتم، به ایشان هم گفتم که از خواندن کتابتان و استفاده از آن لذت می برم و دعایتان می کنم. توصیه می کنم دم دستتان بگذارید، یک مهندس متالورژی باید از فولادها، ساختارهای فازی و عملیات حرارتی آن شناخت کاملی داشته باشد. علاوه بر این کتابِ دکتر گلعذار، کتاب ۶۵۰ صفحه ای “راهنمای کاربران عملیات حرارتی” از پل ام آنتریسر و همکاران با ترجمه مهندس بهناز ربیعی و سه نفر از همکاران ایشان از انتشارات آیلار، کتاب خوب دیگری است که اطلاعات کاملی برای عملیات حرارتی حدود ۲۸۰ فولاد بر مبنای AISI در آن ارائه شده است. اگر می خواهید به مرجع کاملی از عملیات حرارتی انواع آلیاژهای آهنی و غیرآهنی دسترسی داشته باشید، جلد چهارم هندبوک ASM را فراموش نکنید، در ضمن ترجمه­ ی بخش های مختلفی از این هندبوک توسط مهندس فتح ا… معطوفی انجام گرفته و در کتاب های جداگانه ای به چاپ رسیده است. اگر در زمینه ­ی عملیات حرارتی، سراغ یک کتاب مناسب دیگر را می گیرید، من کتاب “عملیات حرارتی روی فلزات” نوشته­ ی راخاروف با ترجمه ­ی مهندس جعفر فروغی مقدم را معرفی می کنم. این کتاب کاربردی ولی کمیاب با پشتیبانی امور فنی ماشین سازی تبریز در دهه ۶۰ شمسی به چاپ رسیده است.

 

حال که نامی از ماشین سازی تبریز آمد، نمی توانم تاسف خود را از حال و روز صنعت کشور عزیزمان و آنچه در این سال ها بر آن گذشت، پنهان کنم. ماشین سازی تبریز نام بزرگی بود که در سال های نه چندان دور، مامن و آشیانه ­ی امن متخصصان و کارشناسان بزرگی بود، صنعتگران زیادی را هم پروراند و کارگاه های تولیدی زیادی از یُمن وجودش سر بر آورد ولی متاسفانه امروز حال و روز خوشی ندارد! روز به روز کوچک تر، نحیف تر و ضعیف تر می شود! زبانم لال شاید اگر وضع بر همین منوال پیش برود، چند سال دیگر، ماشین سازی تبریز یک کارخانه­ ی متروکه باشد، البته اگر فکری نشود و کاری نکنند، نکنیم!

 

 

 

۳- تکنولوژی جوشکاری، نوشته­ ی دکتر امیرحسین کوکبی

 

در ۳ جلد شامل فرایندها (جلد اول)، متالورژی (جلد دوم) و طراحی و بازرسی (جلد سوم) منتشر شده است. دکتر کوکبی نام بزرگ و ماندگاری در صنعت جوشکاری کشورمان است، حیف است کتاب ایشان را در اختیار نداشته باشید و نخوانید. اگر این سه جلد را با هم نخواستید، انتشارات آزاده کتاب یک جلدی تکنولوژی جوشکاری را هم منتشر کرده است که خلاصه ای از آن سه جلد است. البته اگر نیاز به اطلاعات کاربردی تری از جوشکاری سازه های فولادی دارید، کتاب “راهنمای جوش و اتصالات جوشی در ساختمان های فولادی” را که توسط مهندس شاپور طاحونی (از اساتید قدیمی دانشکده عمران دانشگاه امیرکبیر) و دفتر تدوین و ترویج مقررات ملی ساختمان تهیه شده، حتماً در اختیار داشته باشید و البته مطالعه و در مواقع لزوم مراجعه فرمایید. مرجع اصلی این کتاب، کد AWS D1.1 برای ساخت سازه های فولادی جوشکاری شده است. پیشنهاد می شود کتاب های معرفی شده در کتابخانه یا کمدتان باشد و گاه به گاهی هم دم دستتان بگذارید و مرورشان کنید. در کنار این کتاب ها، اگر می خواهید با نحوه­ ی نوشتن دستورالعمل جوشکاری یا WPS، تایید دستورالعمل جوشکاری یا PQR و تست جوشکار یا WPQ آشنا شوید و در کنار آن ها از مطالب متنوعی چون انواع فرایندهای جوشکاری، نحوه­ ی انتخاب فرایند، طرح های اتصال، انواع جوش، نحوه­ ی انتخاب طرح اتصال و نوع جوش، آماده سازی شیار، ابعاد قسمت های مهم جوش، فلزات پایه، مواد پر کننده، گازهای مورد استفاده، عملیات حرارتی، مشخصات الکتریکی جوشکاری، تکنیک و روش کار را بخوانید، کتاب الکترونیکی تهیه دستورالعمل جوشکاری و تایید آن (WPS و PQR) از مهدی نقویان گزینه­ ی مناسبی است، بخصوص اینکه به روش پرسش و پاسخ و آموزش گام به گام هم تدوین شده است. جلد اول این کتاب الکترونیکی را می توانید به صورت رایگان از عصر مواد دریافت نمایید. این مطالب در چندین قسمت در عصر مواد منتشر شده است، قسمت اول آن ها را می توانید از این لینک از عصر مواد بخوانید. لینک سایر قسمت ها هم در انتهای قسمت اول در دسترس علاقمندان می باشد.

 

 

 

 

 

 

در کنار همه­ ی این کتاب ها، توصیه می شود از کتاب های جوشکاری فنی و حرفه ای و کاردانش دوره هنرستان غافل نشوید. کتاب هایی بسیار عالی و کامل که برای آموزش هنرجویان مکانیک، ساخت و تولید، صنایع فلزی و … ساده سازی و نوشته شده است و مطمئن باشید می تواند خیلی خیلی به درد شما هم بخورد و مباحث مختلف مرتبط با جوشکاری را به زبان ساده تر برایتان تشریح کند. کتاب هایی از قبیل جوشکاری با فرایند قوس الکتریکی (۴ جلد کتاب)، تکنولوژی و کارگاه جوشکاری از آن جمله هستند. این کتاب های درسی را می توانید از برخی کتاب فروشی ها (البته به قیمت خیلی بالاتر از قیمت پشت جلد) یا از دست فروش ها (کتاب های مستعمل و کهنه) تهیه کنید و اگر خجالت می کشید دم دستتان بگذارید، لااقل از خودتان خیلی دور نکنید و خود را محروم از لذت ورق زدن و مطالعه این کتاب های رنگی نسازید. اگر نمی توانید یا نمی خواهید آن ها را تهیه کنید، با مراجعه به سایت پایگاه کتاب های درسی به آدرس www.chap.sch.ir، فایل PDF آن ها را دانلود کنید، در یک پوشه­ ای که مسیرش را فراموش نمی کنید ذخیره کنید تا گاه به گاهی باز کنید و بخوانید. مطمئن باشید ضرر نمی کنید، این کتاب ها خیلی روان، ساده و کاربردی نوشته شده اند. یادتان نرود در سادگی لذت و قدرتی است که در پیچیدگی نیست!

 

 

 

 

۴- مهندسی خوردگی، ویرایش سوم، نوشته­ ی مارس.جی.فونتانا، ترجمه­ ی دکتر احمد ساعتچی

 

اگر می خواهید مهندسی خوردگی را بفهمید این کتاب فونتانا با ترجمه­ ی روان دکتر ساعتچی را از خودتان دور نکنید. این کتاب در مباحث مهندسی خوردگی، یک مرجع عالی و جامعی است. به نظرم کامل ­تر از این نمی شد خوردگی فونتانا را توصیف نمود، پس حواستان به آن باشد! در کنار خوردگی فونتانا، بی انصافی است که از کتاب سه جلدی دکتر سید رضی با عنوان “کنترل خوردگی در صنایع” از انتشارات انجمن خوردگی ایران نامی نبریم. در جلد ۳ این کتاب، دکتر سیدرضی عکس های جالبی از انواع خوردگی در انواع قطعات صنعتی با کلی توضیح در اختیار علاقمندان قرار داده است. حیف است خودتان را از این تجربیات و دانشِ کاربردی یک متخصص بی بهره بگذارید! اگر در زمینه ­ی خوردگی کتاب دیگری هم می خواهید، پیشنهاد من “مبانی طراحی خوردگی” تالیف ر.جیمز لندروم با ترجمه­ ی روان و سلیس مهندس احد یوسف نژاد از انتشارات دانشگاه صنعتی سهند است، فکر کنم با یک بار ورق زدن آن مشتری دائمی اش خواهید شد.

 

 

 

۵- کلید فولاد

 

انواع فولادها و نحوه ی کاربرد کلید فولاد را حتماً بلد باشید. خیلی رُک بگویم: مهندس متالورژ باشی و کلید فولاد نداشته باشی یا نتوانی از آن استفاده کنی، مورد کاملاً عجیبی هستی! به نرم افزار کلید فولاد هم اکتفا نکنید، کتاب یک چیز دیگری است! تسلط و احاطه ای که با کتاب نصیب آدم می شود در نرم افزار و فایل های کامپیوتری نصیبش نمی شود! چه گفتم من، حال کردید! نسخه اصلی یا ترجمه هایی از این کتاب در بازار موجود است. اگر به دنبال کتاب یا مطلبی برای آموزش استفاده از کلید فولاد هستید، عصر مواد آموزش گام به گام کلید فولاد را برای علاقمندان آن شروع نموده است. جلد اول کتاب الکترونیکی آموزش کلید فولاد از مهدی نقویان را هم می توانید به صورت رایگان از عصر مواد دریافت کنید.

 

 

 

 

اگر شما هم می خواهید کتاب های دیگری معرفی کنید، می توانید از پایین همین صفحه در قسمت ثبت دیدگاه، نظر و پیشنهاد خود را مطرح کنید و از تجربیات خود بگویید. البته لطفاً قسمت دوم این مطلب را هم از عصر مواد بخوانید.

 

 

 

 

 

مطالب مرتبط:

ده کتابی که یک مهندس متالورژی باید بخواند – قسمت دوم

۱۴ موضوع صنعتی که یک فارغ التحصیل مهندس متالورژی برای موفقیت در بازار کار باید بلد باشد

۷ کتابی که صاحبان و مدیران کسب و کارها حتماً باید بخوانند

متالوژی یا متالورژی؟! کدام یک صحیح است؟!

 

 

 

ارسال دیدگاه