تهیه دستورالعمل جوشکاری (WPS) و تایید آن (PQR) و تایید صلاحیت جوشکاران (WPQ) از مهم ترین فعالیت های یک پروژه جوشکاری است که بر اساس کدها و استانداردهایی چون ASME SEC IX (9) ،AWS D1.1 و API 1104 انجام می گیرد. اگر زمان زیادی از آخرین WPS ای که نوشته اید گذشته است و نیاز به مرور نحوه ی تدوین WPS دارید، یا اگر می خواهید راهنمای کاملی برای تهیه WPS و PQR در اختیار داشته باشید، همچنین اگر مبتدی هستید و می خواهید بدون پرداخت هزینه های زیاد، روش تهیه WPS و PQR، آزمون های ارزیابی و تایید جوش، تایید صلاحیت جوشکار را یاد بگیرید و در کنار آن، ده ها نکته و مطلب کاربردی در زمینه فرایندها، تکنیک و روش کار جوشکاری را بلد شوید، با وب سایت عصر مواد در آموزش گام به گام و نکته به نکته تهیه دستورالعمل جوشکاری (WPS) و تایید آن (PQR) همراه ما باشید. این آموزش به صورت پرسش و پاسخ تدوین شده است و در خلال مطالب نوشتاری، از عکس، اینفوگرافیک، فایل صوتی و ویدئو برای آموزش بهتر هم کمک گرفته می شود. با توجه به اینکه متن این آموزش به فاصله کوتاهی پس از تولید محتوا، عرضه می شود، برنامه ریزی ما بر این است که مثل سریال های نمایش خانگی، هر هفته یک قسمت از این مجموعه ی چند قسمتی در وب سایت عصر مواد منتشر و تقدیم صنعت گران، دانشجویان و کارشناسان رشته های فنی شود. شما می توانید عصر مواد و محتوای آن را از نسخه اندرویدی و شبکه های اجتماعی آن هم دنبال کنید. پرسش های خود را هم می توانید از پایین همین صفحه در قسمت ثبت دیدگاه ارسال کنید، در اسرع وقت پاسخ داده خواهد شد. برای اطلاع از سایر آموزش های گام به گام در وب سایت عصر مواد اینجا کلیک کنید. قسمت قبلی این مطلب را هم از اینجا بخوانید.
در قسمت قبلی آموزش گام به گام تهیه دستورالعمل جوشکاری (WPS) و تایید آن (PQR)، به این پرسش، پاسخ داده شد که نوع جوش شیاری مناسب را بر اساس چه پارامترهایی هایی می توان مشخص نمود. ادامه ی مطلب را در این قسمت پی می گیریم.
سوال ۴۷- ابعاد درز چگونه انتخاب می شود؟ طراحی ابعاد درز چگونه انجام می شود؟
ابعاد درز یا اندازه قسمت های مختلف یک درز در جوش شیاری از طراحی جوش (اندازه جوش و استحکام آن در مقابل نیروهای وارده و انتظار طراح از مقاومت و عملکرد جوش) به دست می آید و در نقشه ذکر می شود. اگر در طراحی جوش کم سابقه هستید و نیاز به یک رفرنس قابل اتکا برای اطمینان از طراحی صحیح ابعاد درز دارید، می توانید این استاندارد را از فروشگاه عصر مواد خرید و استفاده کنید. در این استاندارد با توجه به ضخامت قطعه و نوع پخ، ابعاد مجاز درز و نوع فرایند پیشنهادی برای جوشکاری آن درز مشخص شده است. نمونه ای از جداول این رفرنس در شکل ۱ نشان داده شده است:
شکل ۱
سوال ۴۸- جوش نبشی یا گوشه (Fillet Weld) چه نوع جوشی است؟
جوش نبشی یا گوشه عبارت است از جوشی با مقطع مثلثی شکل که دو سطح تقریباً عمود به هم را در اتصالات لبه روی هم، گوشه ای و سپری به یکدیگر متصل می نماید. در این جوش ها به آماده سازی لبه ها نیاز نمی باشد. نمایی از یک جوش نبشی و بخش های مختلف آن در شکل ۲ نشان داده شده است.
شکل ۲
سایز جوش نبشی یا گوشه عبارت است از ساق بزرگترین مثلث متساوی الساقینی که در مقطع جوش نبشی محاط می گردد. در این تعریف، اندازه اضلاع یا ساق های جوش نبشی برابر هستند (شکل های ۳ و ۴). در یک تعریف دیگر که جوش نبشی با ساق های نابرابر را هم مجاز می داند، سایز جوش، اندازه ساق های بزرگ ترین مثلث قائم الزاویه ای است که در مقطع جوش نبشی محاط می گردد (شکل ۵).
شکل ۳
شکل ۴
شکل ۵
جوش نبشی با ساق های نابرابر معمولاً برای افزایش سطح گلویی جوش یا استحکام بیشتر وقتی که ضلع عمودی جوش را نمی توان افزایش داد استفاده می شود. البته اگر امکان افزایش اندازه هر دو ساق فراهم باشد، نباید از ساق های نابرابر استفاده نمود، زیرا طبق شکل ۶، میزان مواد مصرفی و حجم جوش و به تبع آن هزینه های جوشکاری افزایش می یابد. در این حالت برای محاسبات جوش، اندازه کوچک ترین ساق را استفاده می کنند. سطح جوش نبشی در عمل به صورت محدب (Convex) یا مقعر (Concave) است. در جوش های نبشی محدب، ساق یا پای جوش با سایز جوش برابر است (شکل ۳) ولی سایز یک جوش نبشی مقعر کوچک تر از ساق یا پای جوش است (شکل ۴).
شکل ۶
پارامتر مهم در طراحی جوش، گلویی جوش (Weld Throat) است. سه نوع گلویی جوش در جوش های نبشی مطرح است که در شکل های ۳، ۴ و ۷ هم مشخص شده است.
- گلویی تئوری (Theoretical Throat): فاصله عمودی از ریشه اولیه اتصال تا وتر بزرگترین مثلث متساوی الساقینی که در مقطع جوش نبشی محاط می گردد.
- گلویی موثر (Effective Throat): کوتاه ترین فاصله از ریشه جوش تا سطح آن بدون در نظر گرفتن مقدار تحدب.
- گلویی واقعی (Actual Throat): کوتاه ترین فاصله از ریشه جوش تا سطح آن با در نظر گرفتن مقدار تحدب.
در جوش های نبشی مقعر، گلویی موثر و واقعی برابر است ولی در جوش های محدب، گلویی موثر کوچک تر از گلویی واقعی است. استحکام یا مقاومت جوش نبشی بر پایهی ضخامت گلویی تئوری محاسبه می شود. در استاندارد ISO، گلویی تئوری با نام گلویی اسمی (Nominal Throat) مشخص شده است. در این استانداردها برخلاف استانداردهای آمریکایی، سایز جوش را می توان هم بر اساس اندازه ساق جوش و هم بر اساس ضخامت گلویی اسمی جوش بیان نمود. رابطه بین ضخامت گلویی و ساق جوش مطابق شکل ۸ به دست می آید و برابر است با:
ساق جوش × ۰٫۷۰۷ = ضخامت گلویی جوش
شکل ۷ – جوش گوشه با ذوب ناقص
شکل ۸– جوش گوشه با ذوب کامل
سوال ۴۹- قسمت های مهم یک اتصال جوشی و اندازه های مهم یک جوش را مشخص کنید؟
از نظر ساختار متالورژیکی ساختار مناطق جوشکاری شده از سه منطقه مطابق شکل ۹ تشکیل یافته است:
شکل ۹
- منطقه فلز جوش (Weld Metal Zone : WMZ): منطقه ای از فلز پایه که شامل فلز جوش است.
- منطقه متاثر از حرارت (Heat-Affected Zone : HAZ): قسمتی از فلز پایه که ذوب نشده است ولی به دلیل حرارت ناشی از جوشکاری، خواص مکانیکی و میکرو ساختار آن تغییر یافته است.
- ناحیه فلز پایه (Base Metal Zone : BMZ): قسمتی از فلز پایه در مجاورت جوش که تحت تاثیر جوشکاری نیست.
منطقه فلز جوش در انواع جوش های شیاری، گوشه و غیره از قسمت های مختلفی تشکیل یافته است. این قسمت ها عبارتند از:
شکل ۱۰
فایل pdf شکل ۱۰ را می توانید از لینک زیر دریافت کنید:
قسمت های مختلف فلز جوش، تعریف و شکل شماتیک آن
در صورتی که نیاز دارید فایل pdf فوق را بدون لوگوی عصرمواد دریافت کنید، می توانید با پرداخت مبلغ بسیار کمی، آن را از فروشگاه عصر مواد خرید و دانلود نمایید.
خواهشمند است نظرات، پیشنهادات و سوالات خود را در پایین همین صفحه در قسمت ثبت دیدگاه مطرح بفرمایید. ادامه این مطلب را هم از عصر مواد دنبال کنید.
قسمت های قبلی و مرتبط:
تعریف، محتوا و مراجع تهیه WPS
تعریف PQR، آزمون های PQR، تایید صلاحیت جوشکار، نمونه فرم ها
چگونه یک WPS بنویسم و چه اطلاعاتی را باید پر کنم؟، WPS های از پیش تایید شده
فرایندهای جوشکاری، معرفی مختصر فرایندهای الکترود دستی، آرگون یا تیگ و میگ/مگ
معرفی مختصر فرایندهای جوشکاری توپودری، زیرپودری، پلاسما، زائده ای یا گل میخ و انواع جوشکاری مقاومتی
معرفی متخصر فرایندهای جوشکاری لیزر، پرتو الکترونی، الکترواسلگ، ترمیت و انواع جوشکاری اصطکاکی
عوامل موثر بر انتخاب روش جوشکاری، تعریف فرایندهای دستی، ماشینی، اتوماتیک و نیمه اتوماتیک
طرح اتصال و انواع آن، علائم جوشکاری و انواع جوش ها
جوش شیاری و انواع آن
عوامل موثر بر انتخاب نوع جوش شیاری
ذکر اندازه و ابعاد قسمت های مهم یک اتصال جوشی در WPS
رسم شکل و جزئیات جوش در WPS، پاس و لایه جوش، پشت بند جوش
فلزات پایه، .P-No و .Group No و گروه بندی فلزات طبق استاندارد ایزو
فلزات پایه، .P-No فولادها و توضیح جدول QW-422 استاندارد ASME Sec. IX
 |
 |
 |
 |
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.