در ریخته گری برای تو خالی در آوردن فضای داخلی قطعات از یک قالبی درون قالب اصلی استفاده می کنند که به آن ماهیچه می گویند. در واقع ماهیچه یک قسمتی از قالب اصلی یا قالبی مستقل ولی داخل آن است که باعث می شود مذاب نتواند فضاهای داخلی قالب اصلی را که ماهیچه در آن قرار گرفته است، پر کند. در نتیجه مذاب تنها در فاصله ی بین قالب اصلی و ماهیچه پر می شود و قطعه ی توخالی شکل می گیرد. در شکل های زیر، ماهیچه به خوبی نشان داده شده است:
قطعات به رنگ روشن در داخل قالب تیره، ماهیچه هستند.
قطعات با رنگ متمایز در داخل قالب، ماهیچه هستند.
قطعات به رنگ روشن در داخل قالب تیره، ماهیچه هستند.
قطعه به رنگ روشن که با جرثقیل حمل می شود، ماهیچه است.
ماهیچه ها باید به طور صحیح در محل اصلی خود قرار بگیرند. این موقعیت باید موقع ذوب ریزی و انجماد قطعه حفظ شود تا از ایجاد هر گونه عیوب مرتبط با جابجایی ماهیچه اجتناب شود. برای نگه داری ماهیچه در محل اصلی خود از تکیه گاه ماهیچه و چپلت استفاده می شود. در صورتی که ماهیچه فاقد تکیه گاه باشد، یا دارای تکیه گاه کافی برای استقرار در محفظه قالب نباشد و به دلیل حجم زیاد ذوب ورودی به قالب، احتمال بلند شدن ماهیچه برود، از وسیله ای به نام چپلت (پل یا پایه فلزی) برای جلوگیری از جابجایی و بلند شدن ماهیچه استفاده می شود. چپلت یک نگهدارنده فلزی است که بین دیواره قالب و ماهیچه قرار می گیرد و ضمن نگهداری ماهیچه در فاصله معینی از قالب، مانع از جابجایی آن می شود.
با توجه به اینکه چپلت بین قالب و ماهیچه قرار می گیرد، پس در مسیر تماس با فلز مذاب قرار دارد. بنابراین انتخاب اندازه (متناسب با اندازه ماهیچه و ضخامت قطعه) و جنس مناسب (از جنس آلیاژ ریختگی یا نزدیک به آن) برای چپلت از اهمیت زیادی برخوردار است. در صورت انتخاب مناسب اندازه و جنس چپلت و تمیزکاری مناسب آن، چپلت می تواند به موقع در درجه حرارت مذاب ذوب شود، با ذوب قطعه در هم آمیزد، پیوند و اتصال مناسبی با قطعه برقرار کرده و یکپارچگی و همگنی ساختار قطعه ریختگی را تضمین کند. در غیر این صورت ممکن است اتفاقاتی از قبیل موارد زیر بیفتد:
۱- چپلت استحکام لازم برای تحمل وزن ماهیچه و مذاب ورودی به قالب را نداشته باشد، در نتیجه تعادل ماهیچه از بین رفته و فاصله بین قالب و ماهیچه که دیواره قطعه را می سازد، بهم بخورد.
۲- بیش از اندازه کوچک بودن چپلت، باعث ذوب زودتر از موعد آن و از بین رفتن تعادل ماهیچه می شود. در صورت بزرگ بودن بیش از اندازه نیز، چپلت فلزی که نقش مبرد را هم ایفا می کند، باعث انجماد سریع در آن ناحیه و بروز عیوب مرتبط در قطعه ریختگی می شود.
۳- به علت عدم ذوب و در هم آمیختن چپلت در گوشت قطعه ریختگی، یک ناحیه ی ناهمگن معیوبی در بدنه قطعه باقی می ماند که بخصوص در قطعات تحت فشار، منجر به عدم آب بندی و نشتی از آن ناحیه می شود.
۴- استفاده از یک چپلت مرطوب، زنگ زده، اکسیده شده و چرب و روغنی باعث تولید مک ها و عیوب گازی در قطعه می شود.
شکل های مختلفی از چپلت ها را در یک تصویر جمع آوری کرده ام که دیدن آن ها در شکل زیر خالی از لطف نیست:
شکل چپلت ها
در شکل زیر، قرارگیری چپلت در یک قالب نشان داده شده است:
برخی ویدیوها و نوشته های مرتبط با ریخته گری:
 |
 |
 |
 |
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.