ورق یا کلاف فولادی سرد نوردیده، محصولاتی هستند که از عملیات نورد سرد ورق های فولادی که قبلاً تحت عملیات نورد گرم قرار گرفته و پوسته زدایی هم شده اند به دست می آیند و ماده اولیه ساخت بسیاری از محصولات صنعتی نظیر لوازم خانگی، خودرو، تجهیزات اداری و غیره هستند. ورق فولاد کربنی سرد نوردیده در ضخامت های ۰٫۳ میلی متر تا معمولاً ۴ میلی متر تولید می شود. به منظور جلوگیری از زنگ زدگی این ورق ها معمولاً سطح آن ها را روغن اندود می کنند. این روغن به راحتی با شوینده های قلیایی پاک می شود. در صنعت به ورق های سرد نوردیده، ورق های روغنی هم می گویند. ورق های روغنی پایه ی تولید ورق های رنگی گالوانیزه (ورق های رنگی) هستند. در واقع ورق رنگی از ورق های سفیدی تولید می شود که با گالوانیزه کردن ورق های روغنی به دست آمده اند. ورق های روغنی در صنعت خودرو از جمله بدنه، فیلتر و اگزوز، صنایع لوازم خانگی، رادیاتورسازی، ساخت تجهیزات اداری، ساخت بشکه و مخازن فلزی و غیره کاربرد دارند.
شرکت‌های فولاد مبارکه اصفهان، شرکت هفت الماس و شرکت فولاد غرب آسیا از تولید کنندگان مهم ورق های روغنی در داخل کشور هستند. ورق‌های روغنی وارداتی نیز بیشتر محصول کشورهای قزاقستان، روسیه، کره و چین می باشند.
وررق های فولادی سرد نوردیده که تحت نورد پوسته ای (Skin Pass) قرار می گیرند، تمایل به کرنش سختی داشته و با گذشت مدت زمانی پس از تولید، نشانه های سطحی ناشی از نوارهای تغییر شکل (باندهای لودر) یا شیار زدگی در حین شکل دهی محصول در سطح ورق ها ظاهر می شود. مدت زمان ظهور این نوارهای سطحی با توجه به کیفیت ورق متفاوت است ولی توصیه می شود زمان بین تولید محصول و مصرف آن حداقل باشد، از انبارش این نوع فولادها به مدت طولانی خودداری شود و یا در صورت انبارداری بیش از آن زمان، عملیات صافکاری غلتکی موثری قبل از مصرف توسط مشتری انجام شود. ورق فولادی سرد نوردیده معمولاً با پرداخت مات و ظاهر کدر که برای رنگ آمیزی تزیینی مناسب است تولید می شود. البته بر حسب کاربرد و نیاز مشتری برخی ورق های سرد نوردیده با پرداخت براق و شفاف هم تولید می شود.
فولادهای سرد نوردیده معمولاً در دو نوع کیفیت تولید می شود:
- کیفیت معمولی:
محصول تولید شده با این کیفیت، دارای شرایط سطحی در حد یک محصول نرمال سرد نوردیده و عاری از ترک های سطحی، لایه لایه بودن و دیگر عیوب مضر برای فرایندهای بعدی مثل شکل دهی و پوشش دهی سطحی است. هر دو سطح این ورق دارای یک کیفیت است. ورق تولید شده با این کیفیت را ورق معمولی یا ورق سرد ۱ می گویند. این ورق (یا کلاف) در استاندارد DIN 1623-1 به نام ورق فولاد St 12 یا St 1203 نامگذاری شده است و کاربرد آن در مصارف عمومی است، جایی که ورق به صورت تخت یا برای خم کردن و شکل دهی ساده استفاده می شود. پرداخت نهایی سطح این ورق ها در حد rough با صافی سطح بزرگ تر از ۱٫۶ میکرون است. این ورق ها را برای پیشگیری از ظهور نشانه های سطحی ناشی از نوارهای تغییر شکل تا ۱۰ هفته (تا ۳ ماه در استاندارد جدید) پس از تولید به مصرف نهایی می رسانند. ورق فولادی St 12 معمولاً با نام ورق روغنی معمولی برای صنعتگران شناخته می شود. این فولاد جوش پذیر است.
- کیفیت کششی:
ورق های تولیدی با این کیفیت معمولاً دارای یک سطح مثل شرایط سطحی ورق با کیفیت معمولی و یک سطح بهتر و عاری از عیوبی هستند که بر ظاهر یکنواخت کیفیت سطح رنگ شده و یا دارای پوشش الکترولیتی تاثیر بگذارد. بر حسب نیاز مشتری، هر دو سطح را هم می توان با کیفیت بهتر تولید کرد. ورق های تولید شده با این کیفیت شامل ورق نیمه کشش یا ورق سرد ۲ و ورق فوق کشش (کشش عمیق) یا ورق سرد ۳ است. ورق (یا کلاف) نیمه کشش و فوق کشش در استاندارد DIN 1623-1 به ترتیب به نام ورق فولاد St 13 و St 14 نامگذاری شده است و برای کاربردهای کشش یا شکل دادن عمیق مناسب هستند. این فولادها در فرایند تولید به طور خاص با آلومینیوم اکسیژن زدایی می شوند. پرداخت نهایی سطح این ورق ها با صافی سطح بیشتری نسبت به ورق های معمولی انجام می شود. مقدار صافی سطح بر حسب کاربرد یا نیاز مشتری تعیین می شود. این ورق ها را برای پیشگیری از ظهور نشانه های سطحی ناشی از نوارهای تغییر شکل تا ۶ ماه پس از تولید به مصرف نهایی می رسانند. ورق فولادی St 13 معمولاً با نام ورق روغنی نیمه کشش و ورق فولادی St 14 معمولاً با نام ورق روغنی فوق کشش برای صنعتگران شناخته می شود. این فولادها جوش پذیر هستند.
مشخصات شیمیایی و مکانیکی ورق های فولادی سرد نوردیده در DIN 1623-1 طبق جدول زیر است:
| فولاد | مقدار کربن %، max | مقدار نیتروژن %، max | استحکام کشش نهایی، MPa | حداکثر تنش تسلیم، MPa | حداقل درصد ازدیاد طول | سختی، راکول B |
| St 12 | ۰٫۱ | ۰٫۰۰۷ | ۲۷۰-۴۱۰ | ۲۸۰ | ۲۸ | ۶۵ |
| St 13 | ۰٫۱ | نیتروژن زدایی با آلومینیوم | ۲۷۰-۳۷۰ | ۲۴۰ | ۳۴ | ۵۵ |
| St 14 | ۰٫۰۸ | نیتروژن زدایی با آلومینیوم | ۲۷۰-۳۵۰ | ۲۱۰ | ۳۸ | ۵۰ |
برای مطالعه بیشتر در خصوص ورق های روغنی و روش ساخت آن ها، این نوشته را هم در عصر مواد بخوانید:
چگونه از کلید فولاد استفاده کنیم؟ آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۵
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.