نویسنده مطلب: مهدی نقویان
ریشه واژه مهندس واژه فارسی اندازه است. لغت نامه دهخدا در تعریف واژه “مهندس” نوشته است: اندازه گیرنده، تقدیرکننده، محاسب، شماردار و مقدر. پس در واقع مهندس کسی است که با اندازه و اندازه گیری سر و کار دارد، محاسبه می کند، مقدرات یک اموری را تعیین می نماید، طرحی برای ساخت و اجرا آماده می کند، طرحی را اجرا و چیزی را خلق می کند یا می سازد. با وجود این معانی، به نظر می رسد برداشت عامه مردم از این واژه، تعریفی است که با مشخصات معرفی شده در فرهنگ عمید سازگارتر است: مهندس کسی است که در پاره ای از علوم و فنون، مانند راه سازی، معماری، کشاورزی، یا ساختن کارخانه ها و ماشین ها تحصیلات عالی کرده و متخصص شده باشد.
امروزه مهندس به کسی می گویند که در یکی از رشته های عمران (ساختمان سازی، راه سازی، پل سازی، سدسازی و غیره)، معماری، نقشه برداری، شهرسازی، برق، الکترونیک و مخابرات، مهندسی پزشکی، کامپیوتر و فناوری اطلاعات، مکانیک، ساخت و تولید، مواد و متالورژی، معدن، مهندسی شیمی (پتروشیمی، صنایع غذایی، پلیمر، نفت و غیره)، بازرسی فنی، صنایع، کشاورزی و علوم جدیدی که با محاسبات، طراحی و ساخت سر و کار دارند، حداقل در رده کارشناسی (لیسانس) تحصیل کرده باشد. بر این اساس، جدا از داشتن و نداشتن تخصص و مهارت، تحصیل در هر کدام از این رشته های تحصیلی، اطلاق نام مهندس بر صاحب مدرک تحصیلی را به همراه دارد و تخصص و مهارت، تنها باعث می شود که صاحب مدرک تحصیلی رشته های مهندسی، مهندس قابل و ماهری بوده و در کار و حرفه خود موفق باشد.
در این تعریف اخیر که از سوی عموم پذیرفته شده است، داشتن مدرک تحصیلی لیسانس در یکی از رشته های مهندسی برای “مهندس بودن” و “مهندس شدن” کفایت می کند ولی ضمن احترام به دارندگان مدارک تحصیلی رشته های مهندسی، در این نوشتار می خواهیم تعریف “مهندس” را به همان واژه هایی برگردانیم که در لغت نامه دهخدا نام برده شده است. مهندس کسی است که با اندازه، با هندسه، با محاسبه، با طراحی، با تحلیل ریاضی و هندسی، با ساختن و با خلق نمودن سر و کار دارد. با این تعریف، گستره مهندس از دایره تنگ “داشتن مدرک تحصیلی” فراتر می رود و همه کسانی را در بر می گیرد که به کمک قوانین فیزیکی و ریاضی، به کمک قوانین طبیعی، به کمک اندازه گیری، محاسبه و تحلیل، به کمک مواد و به کمک عقل، دانش و تجارب بشری، توانسته اند یک سازه، یک ساختار و سیستم، یک فرایند، یک ماشین، ابزار و تجهیز، یک ماده، یک روش ساخت و تولید را به وجود آورند، توسعه دهند و یا در جهت انجام کاری با روش های خلاقانه ای به کار بگیرند.
با این تعریف جامع تر، روز مهندس را به همه مهندسانی که در عرصه های مختلف زندگی بشر شامل ساخت و ساز، صنعت، معدن، کشاورزی، پزشکی، انتقال اطلاعات و توسعه ارتباطات و غیره تلاش و فعالیت می کنند تا آسایش بیشتری برای زیستن عموم مردم فراهم نمایند، تبریک می گوییم و امیدواریم روز به روز بر بالندگی و موفقیت مهندسان گرانقدر و پرتلاش کشور عزیزمان ایران به خصوص در این اوضاعی که نیاز مبرمی به خلاقیت و توانمندی آن ها برای سازندگی کشور و جبران یا جلوگیری از عقب ماندگی ها وجود دارد، افزوده شود. همچنین آرزو می کنیم مهندسان عزیز بخش ها و رشته های مختلف، در این روزهای دشوار میهنمان، بیش از این قدر ببینند تا “مهندس” واژه ای باقی بماند که بتوان به داشتن آن به عنوان پیشوند در ابتدای نام و نام خانوادگی خود افتخار کرد و بالید.
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.