نحوه ساخت مفرغ:
مفرغ یا برنز يک آلياژ است و آلياژ يعنی مخلوطی از چند فلز. فلزات اصلی تشکيل دهنده مفرغ، مس و قلع است ولی عناصر دیگری نیز در آن موجود است.
ايران دارای پيشينه ای بسيار طولانی در امر ذوب سنگ معدن و استخراج فلز مس است. آثار به دست آمده از تپه قبرستان دشت قزوين متعلق به نيمه دوم هزاره پنجم پيش از ميلاد، تپه علی کش در دهلران، تپه سيلک، تل ابليس در بخش مرکزی رشته کوه ها کرمان و کاوش ها بمپور و شهداد گويای اين مطلب است. فلز کاران قديمی به مرور در جهت بهره گيری از عناصر و ترکيب آن ها، به آلیاژی محکم تر از مس و قلع دست يافتند که اصطلاحاً مفرغ ناميده می شود. بدين ترتيب مفرغ بصورت يکی از برجستهترين صنايع فلات ايران در آمد.
يکی از مناطق شاخص ايران در زمينه صنعت مفرغ، ناحيه لرستان است. لرستان در مرکز نوار غربی ايران و از مجموعه درههای تنگ و باريک و کوه های مرتفع تشکيل شدهاست. شواهد موجود اشاره به فلزکاری لرستان از هزاره چهارم پيش از ميلاد دارد. مجموعه اشيای فلزی منسوب به لرستان از نيمه قرن گذشته توسط محققين و پژوهشگران مختلف بسيار مورد توجه قرار گرفته و زينت بخش اکثر موزههای بزرگ جهان می باشد. پژوهشگران، هنر مفرغ کاری لرستان را نتيجه کارهای سادهای ميدانند که بيان کننده چندين دوره تلاش صنعتی ملتی کشاورز و جنگجو است. اين هنر در هزاره چهارم قبل از ميلاد به اوج خود رسيد. اهميت هنر مفرغ کاری لرستان، انتقال هنر و سنن اجدادی، انتقال مفاهيم و موضوعات مشترک مذهبی و بيان قانون مندی هایی است که برای همه اقوام سوارکار، جنگاور و کشاورز دنيای قديم، به نحوی تحسينانگيز، دلنشين، پسنديده و ستودني بودهاست. اشياء، وسايل و ابزار به جا مانده از هنرمندان خردمند زاگرس، بسيار و بيشمار است که از آن ها می توان به جنگافزارها شامل خنجر، شمشير، گرز، ساز و برگ سوارکاری، وسايل زينتی و انواع ظروف و وسايل پذيرايی مخصوص اشاره کرد.
معادن مس و قلع در ايران باستان:
در کوه های سهند نزديک تبريز و حوالی قره داغ، دامنههای جنوبی زاگرس نزديک استرآباد و شاهرود، انارک در اصفهان، رباط الک آباد در نزديکی مشهد، لرستان و اطراف همدان و در حوالی دريای خزر معادن سنگ قلع و مس فراوانی وجود داشتهاست. در ارتباط با فلز وارداتی می توان به اين مسئله استناد کرد که در اوايل هزاره دوم پيش از ميلاد تجارت فلز از آناتولی شرقی به آشور وجود داشته و فلز بصورت غنائم جنگی به وسيله حکام آشوری منتقل می شده است.
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.