توضیحات:
در بسیاری از کاربردهای صنعتی نیاز به قطعات فولادی است که دارای سطحی سخت بوده و در عین حال از چقرمگی یا مقاومت به ضربه خوبی نیز برخوردار باشند. برای مثال قطعاتی مانند میل لنگ، میل بادامک و چرخ دنده باید سطحی بسیار سخت و مقاوم در برابر سایش داشته باشند، ضمن آنکه دارای استحکام مکانیکی خوبی هم بوده و بسیار چقرمه و مقاوم در برابر ضربه های وارده در حین کار باشند. این خواص را در برخی قطعات فولادی می توان با عملیات حرارتی سخت کردن سطحی به وجود آورد.
فولادهای سمانتاسیون فولادهای ساده کربنی و یا کم آلیاژ کم کربنی هستند که می توان مقدار کربن در سطح آن ها را به روش کربن دهی به حدی افزایش داد که ساختار سطح آن ها پس از سرد شدن سریع از دمای آستنیته شدن، به زمینه ی مارتنزیتی پر کربن با سختی بالا تبدیل شود. در این صورت سطحی مقاوم به سایش و خستگی از میکروساختار مارتنزیت سخت پر کربن بر روی مغزی نرم و مقاوم به ضربه با میکروساختار مارتنزیت کم کربن یا پرلیت و فریت تشکیل می شود.
کربن دهی فرایند اضافه کردن کربن به سطح فولاد کم کربن است که معمولاً در محدوده دمایی ۹۵۰-۸۵۰ درجه سانتیگراد انجام می شود. در این محدوده دمایی، ساختار فولاد شامل آستنیت است که حد حلالیت زیادی نسبت به کربن دارد. هنگامی که فولاد در این محدوده دمایی برای مدت زمان مشخص در تماس با مواد کربن ده قرار می گیرد، کربن اتمی از مواد کربن ده آزاد شده، جذب سطح فولاد می شود و سپس به داخل آن نفوذ کند. به این ترتیب سطح قطعه را فولاد پر کربن و مغز آن را فولاد کم کربن تشکیل می دهد.
کربن دهی به فولاد معمولاً با روش های زیر انجام می شود:
- کربن دهی جامد یا پودری (Pack Carburizing)
- کربن دهی مایع یا کربن دهی در حمام نمک (Liquid or Salt Bath Carburizing)
- کربن دهی گازی (Gas Carburizing)
- کربن دهی در خلاء (Vacuum Carburizing)
- کربن دهی پلاسما (Plasma Carburizing)
در بین این روش ها، روش های متداول در صنعت ایران سه روش کربن دهی جامد، مایع و گازی است. این دسته بندی بر اساس محیط کربن دهی و مواد کربن ده مورد استفاده در آن است. بر این اساس از سه گروه مواد جامد، مایع و گاز برای کربن دهی استفاده می شود. در کربن دهی پودری یا جامد، قطعات فولادی را همراه با مواد کربن ده جامد در یک جعبه فولادی معمولاً از جنس فولاد نسوز موسوم به جعبه سمانتاسیون بسته بندی می کنند. مواد کربن ده جامد از یک عامل کربن زا (اغلب زغال چوب و یا کک) و حدود ۲۰-۶ درصد مواد انرژی زا مثل کربنات باریم، کربنات سدیم (سودا)، کربنات کلسیم (پتاس)، سود خشک و یا مخلوطی از آن ها تشکیل شده است. پس از بسته بندی، در جعبه را به کمک مواد نسوز مانند آزبست و یا خاک رس به نحوی می بندند که هیچ گونه تبادل هوا با خارج نداشته باشد. این جعبه را تا دمای کربن دهی (اغلب بین ۹۲۵-۸۷۵ درجه سانتیگراد) حرارت می دهند و برای مدت زمان مشخصی در این دما نگه می دارند. از واکنش های شیمیایی داخل جعبه، گاز منو اکسید کربن تشکیل می شود که این گاز در سطح فولاد تجزیه شده و تولید کربن اتمی می کند. در دمای بالا (ناحیه تک فازی آستنیت)، کربن اتمی جذب سطحی فولاد می شود و سپس به داخل آن نفوذ می کند.
پس از اینکه کربن سطح فولاد سمانته افزایش یافت و امکان به اصطلاح آب دادن آن فراهم شد، آن را از ناحیه آستنیته سریع سرد می کنند تا مارتنزیت پر کربن در سطح فولاد تشکیل شود.
ویدیو:
نام ویدئو به فارسی: سخت کاری سطحی فولاد سمانته به روش کربن دهی جامد
نام ویدئو به انگلیسی (در یوتیوب): Pack Carburizing
زمان ویدئو: ۶ دقیقه و ۴۶ ثانیه
فرمت ویدئو: MP4 با کیفیت ۷۲۰
زبان: انگلیسی
زیرنویس: عنوان مراحل و توضیحات مهم زیر نویس شده است.
دوبله: –
اختصاصی عصر مواد: –
مشاهده ویدیو:
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.