کد سیستم لوله کشی یا پایپینگ – ASME B31.3

انجمن مهندسان مکانیک آمریکا (American Society of Mechanical Engineers) که به اختصار به آن ASME گفته می شود، در سال ۱۸۸۰ توسط گروه کوچکی از صنعت گران پیشرو برای تدوین استاندارد ساخت دیگ های بخار تاسیس شد و اکنون به یک سازمان بزرگی تبدیل شده است که در تمام رشته های مهندسی از طریق اشتراک دانش، توسعه تکنولوژی، آموزش و توسعه مهارت نیروی انسانی، تحقیق و پژوهش، تدوین و نشر کد، استاندارد و نشریات تخصصی، برگزاری کنفرانس، همکاری با دانشگاه ها و مراکز پژوهشی، سعی در کمک به جامعه مهندسی در سطح جهان برای بهبود زندگی مردم دارد. از جمله کدهایی که ASME تدوین و منتشر نموده است، کدهای لوله کشی یا پایپینگ تحت فشار است که در ASME B31 معرفی شده است.

کدهای ASME B31 بر اساس صنایع مختلفی که در آن استفاده می شوند، در ۷ بخش یا کد مجزا تدوین شده است که عبارتند از:

کد B31.1: پایپینگ نیروگاهی

ASME B31.1 Power Piping

کد B31.3- پایپینگ فرایندی

ASME B31.3 Process Piping

کد B31.4- خطوط لوله انتقال مایعات و اسلاری ها

ASME B31.4 Pipeline Transportation Systems for Liquids and Slurries

کد B31.5- پایپینگ برودتی و اجزای انتقال حرارت

ASME B31.5 Refrigeration Piping and Heat Transfer Components

کد B31.8- پایپینگ توزیع و انتقال گاز

ASME B31.8 Gas Transmission and Distribution Piping Systems

کد B31.9- پایپینگ ساختمانی

ASME B31.9 Building Services Piping

کد B31.12- پایپینگ و خطوط لوله هیدروژن

ASME B31.12 Hydrogen Piping and Pipelines

بخش های ۲، ۶، ۷، ۱۰ و ۱۱ کد ASME B31 در طی سالیان مختلف از رده خارج شده، یا در سایر کدهای ASME B31 و ASME BPVC ادغام شده اند. تعیین اینکه کدام یک از این کدها مناسب برای پایپینگ در کاربری مورد نظر است، با کارفرما است. علاوه بر محیط کاربری و سرویس پایپینگ، تفاوت هایی در برخی الزامات این کدها وجود دارد. کدهای ASME B31 الزامات طراحی، متریال، ساخت، نصب، تست، بازرسی، بهره برداری و نگهداری سیستم های لوله کشی یا پایپینگ را مشخص می کنند. این کدها الزامات حداقلی را بیان می کنند و یک دستورالعمل طراحی و ساخت نیستند. سیستم پایپینگ در این کدها شامل لوله و تیوب، فلنج، پیچ و مهره، گسکت، شیر، وسیله یا شیر تخلیه فشار، اتصالات، ساپورت یا نگهدارنده، هنگر یا آویز، صافی، درپوش و غیره است. هدف عمده از پایپینگ هم انتقال سیال است.

کد ASME B31.3، الزامات طراحی، متریال و اجزا، ساخت، مونتاژ، نصب، تست و بازرسی سیستم های لوله کشی یا پایپینگ فرایندی در پالایشگاه ها، واحدهای صنعتی شیمیایی، داروسازی، نساجی، کاغذسازی، نیمه هادی ها، واحدهای برودتی گاز و سایر واحدهای فرایندی وابسته را شامل می شود. البته این کد بهره برداری، تست و آزمون، بازرسی، تعمیر و نگهداری پایپینگ نصب شده در سرویس را پوشش نمی دهد. این کد برای انتقال سیال هایی چون مواد شیمیایی خام، نیمه فراوری شده و فراوری نهایی شده، محصولات نفتی، گاز، آب، بخار آب، هوا، مواد جامدی که به صورت مایع در می آیند، سیالات تبریدی و سرماساز و غیره کاربرد دارد.

کد ASME B31.3 در ۱۰ فصل تدوین شده است که عبارتند از:

۱– دامنه و تعاریف

۲- الزامات طراحی: این فصل از ۶ بخش تشکیل شده است:

۳- مواد و متریال

۴- استانداردهای اجزای پایپینگ

۵- ساخت، مونتاز و نصب

۶- بازرسی، تست و آزمون

۷ -پایپینگ غیر فلزی و پایپینگ لایه گذاری شده با غیر فلزات: این فصل از ۱۰ بخش تشکیل شده است:

۱- شرایط و ضوابط
۲- طراحی فشار اجزای پاپینگ
۳- الزامات سرویس سیال برای اجزای پایپینگ
۴- الزامات سرویس سیال برای اتصالات پایپینگ
۵- انعطاف پذیری و ساپورت پایپینگ
۶- سیستم های پایپینگ ویژه
۷- مواد و متریال
۸- استانداردهای اجزای پایپینگ
۹- ساخت، مونتاز و نصب
۱۰- بازرسی، تست و آزمون

۸- الزامات پایپینگ برای سیال های با طبقه یا کتگوری M: این فصل در ۲۰ بخش برای پایپینگ فلزی و غیر فلزی با فهرستی طبق فصل ۷ الزامات پایپینگ فلزی و غیر فلزی فشار بالا را مشخص می کند. سیال M در کد تعریف شده است.

۹- الزامات پایپینگ فشار بالا: این فصل در ۱۰ بخش، با فهرستی طبق فصل ۷ الزامات پایپینگ فلزی و غیر فلزی فشار بالا را مشخص می کند.

۱۰- الزامات پایپینگ برای سیال خلوص بالا: این فصل در ۱۱ بخش، ارانه شده است. در ۱۰ بخش اول، الزامات پایپینگ فلزی با فهرستی طبق فصل ۹ مشخص شده است. در بخش ۱۱، الزامات پایپینگ برای سیال های خلوص بالا از طبقه یا کتگوری M مشخص شده است.

علاوه بر این ده فصل، کد ASME B31.3 دارای ۱۹ ضمیمه است. در ضمیمه A این کد که از قسمت های پر کاربرد آن است، اطلاعاتی چون حداقل مقدار تنش تسلیم و استحکام نهایی، حداقل و حداکثر دمای کاربری، تنش مجاز در دماهای مختلف برای گروه وسیعی از فلزات به کار رفته در ساخت اجزای پایپینگ در دو سیستم اینچی و متریک آمده است.

مطالب مرتبط با این نوشته در عصر مواد: