کلید فولاد یک مرجع بسیار عالی و کاربردی برای استفاده ی مهندسان و متخصصان رشته های فنی به خصوص کسانی است که با فولادها سر و کار دارند. اگر شما علاقمند به آموزش کلید فولاد، آشنایی با انواع فولادها و دریافت پاسخ پرسش های خود در این زمینه هستید، با وب سایت عصر مواد در آموزش گام به گام و نکته به نکته کلید فولاد همراه ما باشید. این آموزش به صورت پرسش و پاسخ تدوین شده است و در خلال مطالب نوشتاری، از عکس، اینفوگرافیک، فایل صوتی و ویدئو برای آموزش بهتر هم کمک گرفته می شود. با توجه به اینکه متن این آموزش به فاصله کوتاهی پس از تولید محتوا، عرضه می شود، برنامه ریزی ما بر این است که مثل سریال های نمایش خانگی، هر هفته یک قسمت از این مجموعه ی چند قسمتی در وب سایت عصر مواد منتشر و تقدیم صنعت گران، دانشجویان و کارشناسان رشته های فنی شود. شما می توانید عصر مواد و محتوای آن را از نسخه اندرویدی و شبکه های اجتماعی آن هم دنبال کنید. پرسش های خود را هم می توانید از قسمت پایین همین صفحه در ثبت دیدگاه ارسال کنید، در اسرع وقت پاسخ داده خواهد شد. برای اطلاع از سایر آموزش های گام به گام در وب سایت عصر مواد اینجا کلیک کنید.
پس از معرفی فولادهای عملیات حرارتی پذیر در قسمت های ۱۴، ۱۵، ۱۶ و ۱۷ آموزش کلید فولاد، در این قسمت معرفی فولادهای بلبرینگ و رولبرینگ از فصل دوم کلید فولاد را شروع می کنیم. البته قبل از معرفی آن ها، پرسشی در خصوص بلبرینگ و رولبرینگ مطرح و پاسخ می دهیم:
پرسش ۷۱- یاتاقان چیست؟ بلبرینگ و رولبرینگ چیست؟
یاتاقان ها در گسترش و پیشرفت ماشین ها از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و از اجزای ضروری ماشین های مختلفی نظیر کمپرسورها، پمپ ها، توربین ها، موتورهای احتراق داخلی، خودروها و انتقال دهنده های مکانیکی به شمار می روند. چرخ دنده ها، چرخ ها و شفت (محور) ها از جمله اجزای یک ماشین هستند که به وسیله یاتاقان ها در محل استقرار خود نصب شده و در مقابل اصطکاک و فرسایش محافظت می شوند. در واقع یاتاقان ها به حرکت دو جزء در یک یا چند جهت با حداقل نیروی اصطکاک کمک می کنند، حرکت های شعاعی را محدود و حرکت های دورانی را حمایت می کنند.
وظایف اصلی یاتاقان ها عبارتند از:
- با تحمل بارهای شعاعی و محوری، قطعات متحرک را در مسیر حرکت خود نگه می دارند.
- اصطکاک را به وسیله تماس لغزشی یا تماس غلتشی و همچنین به دلیل روغنکاری کاهش می دهند.
- سایش، فرسودگی و تخریب زودهنگام قطعات اصلی را کاهش می دهند.
- یاتاقان ها یک سطح سایشی قابل تعویض را تشکیل می دهند که از نظر اقتصادی بسیار با صرفه تر از تعویض دنده ها، چرخ ها و محورها است.
نیروی اعمالی به یاتاقان ها می تواند به صورت عمود بر محور و یا موازی آن باشد. به یاتاقان هایی که فقط نیروی شعاعی را تحمل می کنند یاتاقان های شعاعی، به یاتاقان هایی که فقط نیروی محوری را تحمل می کنند یاتاقان های محوری و به یاتاقان هایی که هر نیروی شعاعی و محوری را هم زمان تحمل می کنند یاتاقان های شعاعی و محوری می گویند.
یاتاقان ها دو نوع عمده دارند که عبارتند از:
- یاتاقان های لغزشی: در یاتاقان های لغزشی، بین سطوح حرکت لغزشی وجود دارد. بوش هایی که وظایف یاتاقانی دارند، از جمله یاتاقان های لغزشی هستند.
- یاتاقان های غلتشی: در یاتاقان های غلتشی، بین سطوح غلتش وجود دارد و این امر با استفاده از اجسام غلتان کروی و غیر کروی امکان پذیر است.
در یاتاقان های غلتشی، اصطکاک نسبت به یاتاقان های لغزشی حدود ۲۵ تا ۵۰ درصد کمتر است، بنابراین به روغن کاری کمتری نیاز دارند. یاتاقان های غلتشی چهار عضو اصلی دارند که عبارتند از: دو حلقه یا رینگ بیرونی و درونی که قفسه هم نامیده می شوند، ساچمه (توپی) ها و یا رولر (غلتک) هایی که بین دو رینگ می غلتند و جداساز اجزای غلتشی. با وجود اینکه جداساز می تواند از سایش اجزای غلتشی بر روی هم جلوگیری کند، در برخی یاتاقان ها ممکن است استفاده نشود.
به یاتاقان های غلتشی با ساچمه های کروی بلبرینگ (Ball bearing) و به یاتاقان های غلتشی با ساچمه های غیر کروی رولبرینگ یا رولربرینگ (Roller bearing) می گویند. غلتک های رولبرینگ ها به شکل های استوانه ای، مخروطی، بشکه ای و سوزنی هستند. بلبرینگ ها توانایی تحمل هر دو بار شعاعی و محوری را در مقدار نیروهای پایین دارا هستند. بر خلاف بلبرینگ ها، رولبرینگ های استوانه ای تنها قادر به تحمل بارهای شعاعی وارده هستند ولی نمی توانند بارهای محوری زیادی را تحمل کنند. از سوی دیگر، رولبرینگ های مخروطی برای بارهای شعاعی و محوری سنگین طراحی شده است.
اجزای بلبرینگ ها و رولبرینگ ها شامل رینگ ها و اجسام غلتان (ساچمه و غلتک ها) را از جنس فولادهایی می سازند که به آن ها فولادهای بلبرینگ و رولبرینگ می گویند، سپس با عملیات حرارتی، ساختار فازی و سختی مناسبی در آن ها ایجاد می کنند. این قطعات به صورت سنگ زنی و پولیش شده مورد استفاده قرار می گیرند.
اجزای بلبرینگ و رولبرینگ
مونتاژ و اجزای بلبرینگ و رولبرینگ ها
پرسش ۷۲- فولادهای بلبرینگ و رولبرینگ چه نوع فولادهایی هستند و چه ویژگی هایی دارند؟
فولادهای بلبرینگ و رولبرینگ باید دارای مقاومت مکانیکی بالا، پایداری در مقابل فرسایش و حد خستگی خیلی بالایی باشند، زیرا اجزاء یک بلبرینگ و رولبرینگ در موقع کار، بارهای متناوب بزرگی را تحمل می نماید. فولادهای بلبرینگ باید تا حد امکان خالص و عاری از آخال های غیر فلزی، حفره ها و هر نوع نقص دیگر که می تواند محل تمرکز تنش بوده و موجب شکست قطعه شود، باشد.
برای ساخت بلبرینگ و رولبرینگ از ۵ گروه فولادی استفاده می شود:
- فولادهای بلبرینگ و رولبرینگ سخت کاری شده از نوع فولادهای پرکربن کروم دار
- فولادهای بلبرینگ و رولبرینگ سخت کاری سطحی شده از نوع فولادهای کم کربن کم آلیاژ یا آلیاژ متوسط با قابلیت کربن دهی سطحی
- فولادهای بلبرینگ و رولبرینگ سخت کاری القایی از نوع فولادهای کربن متوسط کم آلیاژ با قابلیت سخت کاری القایی
- فولادهای بلبرینگ و رولبرینگ زنگ نزن کروم دار
- فولادهای بلبرینگ و رولبرینگ با سخت کاری دما بالا از نوع فولادهای آلیاژی
هر کدام از این گروه ها، شامل گریدهای مختلفی از فولادهای قابل عملیات حرارتی سخت کاری با ویژگی های مناسب برای استفاده در ساخت اجزای بلبرینگ و رولبرینگ هستند. در شکل زیر، تعدادی از این گریدها و عناصر اصلی در ترکیب شیمیایی آن ها را مطابق با استاندارد DIN EN ISO 683-17 برای استفاده کاربران محترم وب سایت عصر مواد در جدولی نشان داده ام. فایل PDF این جدول را هم می توانید در ادامه ی این شکل دریافت نمایید.
مشخصات تعدادی از فولادهای بلبرینگ و رولبرینگ طبق استاندارد DIN EN ISO 683-17
دریافت PDF جدول:
مشخصات تعدادی از فولادهای بلبرینگ و رولبرینگ طبق استاندارد DIN EN ISO 683-17
در کلید فولاد تعداد محدودی از این فولادها از گروه فولادهای بلبرینگ و رولبرینگ سخت کاری شده، زنگ نزن و سخت کاری دما بالا در فصل دوم معرفی شده است. در جدول زیر، این فولادها معرفی و معادل آن ها در سایر استانداردها و همچنین نام تجاری آن ها معرفی شده است:
مشخصات فولادهای بلبرینگ و رولبرینگ معرفی شده در کلید فولاد
دریافت PDF جدول:
مشخصات فولادهای بلبرینگ و رولبرینگ معرفی شده در کلید فولاد
پرسش ۷۳- مشخصات شیمیایی، مکانیکی و نحوه عملیات حرارتی فولادهای بلبرینگ و رولبرینگ چگونه است؟
در شکل های زیر، اطلاعات لازم در خصوص ترکیب شیمیایی، سختی و عملیات حرارتی فولادهای بلبرینگ و رولبرینگ طبق کلید فولاد ارائه شده است. تصویر با کیفیت تر این شکل ها را هم می توانید با دریافت فایل PDF آن ها از عصر مواد در اختیار داشته باشید.
دریافت PDF جدول:
ترکیب شیمیایی فولادهای بلبرینگ و رولبرینگ معرفی شده در کلید فولاد
دریافت PDF جدول:
سختی فولادهای بلبرینگ و رولبرینگ معرفی شده در کلید فولاد
دریافت PDF جدول:
عملیات حرارتی فولادهای بلبرینگ و رولبرینگ معرفی شده در کلید فولاد
خواهشمند است نظرات، پیشنهادات و سوالات خود را در پایین همین صفحه در قسمت ثبت دیدگاه مطرح بفرمایید. قسمت بعدی آموزش گام به گام کلید فولاد را هم دنبال کنید.
قسمت های قبلی:
آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱
آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۲
آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۳
آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۴
آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۵
آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۶
آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۷
آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۸
آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۹
آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۰
آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۱
آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۲
آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۳
آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۵
آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۶
آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۷
 |
 |
 |
 |
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.