چگونه از کلید فولاد استفاده کنیم؟ آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۸

کلید فولاد یک مرجع بسیار عالی و کاربردی برای استفاده­ ی مهندسان و متخصصان رشته های فنی به خصوص کسانی است که با فولادها سر و کار دارند. اگر شما علاقمند به آموزش کلید فولاد، آشنایی با انواع فولادها و دریافت پاسخ پرسش های خود در این زمینه هستید، با وب سایت عصر مواد در آموزش گام به گام و نکته به نکته کلید فولاد همراه ما باشید. این آموزش به صورت پرسش و پاسخ تدوین شده است و در خلال مطالب نوشتاری، از عکس، اینفوگرافیک، فایل صوتی و ویدئو برای آموزش بهتر هم کمک گرفته می شود. با توجه به اینکه متن این آموزش به فاصله کوتاهی پس از تولید محتوا، عرضه می شود، برنامه ریزی ما بر این است که مثل سریال های نمایش خانگی، هر هفته یک یا دو قسمت از این مجموعه ی چند قسمتی در وب سایت عصر مواد منتشر و تقدیم صنعت گران، دانشجویان و کارشناسان رشته های فنی شود. شما می توانید عصر مواد و محتوای آن را از نسخه اندرویدی و شبکه های اجتماعی آن هم دنبال کنید. پرسش های خود را هم می توانید از قسمت پایین همین صفحه در ثبت دیدگاه ارسال کنید، در اسرع وقت پاسخ داده خواهد شد. برای اطلاع از سایر آموزش های گام به گام در وب سایت عصر مواد اینجا کلیک کنید.

 

 

پرسش ۳۴- نامگذاری فولادهای سمانتاسیون در استاندارد DIN چگونه انجام می گیرد؟ مفهوم نامگذاری فولادهای سمانتاسیون چیست؟ 

 

فولادهای سمانتاسیون فولادهای ساده کربنی و کم آلیاژی هستند که نامگذاری آن ها در استاندارد DIN بر حسب ترکیب شیمیایی آن ها انجام می گیرد. در نامگذاری قدیمی این فولادها در استاندارد DIN 17006 مثل Ck10، حرف C اشاره به عنصر کربن دارد و عدد پس از آن مقدار کربن فولاد است که در ۱۰۰ ضرب شده است، یعنی Ck10 فولادی است که دارای یک دهم درصد کربن در ترکیب شیمیایی خود است. حرف پس از C نیز بیانگر یک مشخصه خاص فولاد است که در جداول پرسش ۱۳ در قسمت چهارم آموزش کلید فولاد به آن ها اشاره شده است. به طور مثال، k بیانگر میزان فسفر و گوگرد پایین در ترکیب شیمیایی است و یا f بیانگر مناسب بودن برای سخت کاری شعله ای و القایی است. البته در استاندارد جایگزین شده ­ی DIN EN 10027-1 به جای استاندارد منسوخ DIN 17006  این نمادها تغییر یافته اند و دیگر در استانداردها از آن ها استفاده نمی شود، هر چند که در بازار و صنعت ایران، همچنان نامگذاری های قدیمی کاربرد دارد. در نامگذاری جدید به طور مثال به جای Ck10 از C10E استفاده می شود که E همان مفهوم میزان فسفر و گوگرد پایین در ترکیب شیمیایی فولاد را دارد. برای اطلاع از نحوه نامگذاری فولادهای ساده کربنی بر حسب ترکیب شیمیایی و مفهوم پسوندها و پیشوندها در استاندارد DIN EN 10027-1، به جدول زیر مراجعه فرمایید.

 

 

 

 

برای نامگذاری فولادهای کم آلیاژ سمانتاسیون طبق استاندارد DIN EN 10027-1 نیز از جدول ۱۳ این استاندارد برای نامگذاری فولادهای آلیاژی با مجموع عناصر آلیاژی کمتر از ۵ درصد وزنی، فولادهای غیر آلیاژی خوش تراش و فولادهای غیر آلیاژی با مقدار منگنز بیشتر از ۱ درصد بر حسب ترکیب شیمیایی آن ها استفاده می شود. مطابق با این جدول، نامگذاری فولادهای کم آلیاژ سمانتاسیون به این صورت است که ابتدا مقدار کربن با ضریب ۱۰ نوشته می شود، سپس نماد عناصر عمده آلیاژی قید شده و مقدار آن ها با ضرایب مخصوص طبق جدول ۱ شکل زیر نوشته می شود. به طور مثال ۱۸CrNi8 به این مفهوم است که این فولاد میانگین ۰٫۱۸% کربن، میانگین ۲% (۸ تقسیم بر ۴) کروم و نیکل دارد.

 

 

 

 

جدول ۱ – ضریب عنصر آلیاژی در نماد فولادها

عنصر آلیاژی	ضریب
کروم، نیکل، سیلیسیم، منگنز، کبالت و تنگستن	۴
مولیبدن، مس، آلومینیوم، وانادیم، تیتانیوم، نئوبیوم، زیرکونیوم، تالیوم، سرب و بریلیوم	۱۰
نیتروژن، گوگرد، فسفر و سزیم	۱۰۰
بور	۱۰۰۰

 

 

پرسش ۳۵- نامگذاری فولادهای سمانتاسیون طبق نامگذاری استانداردهای آمریکایی SAE/AISI  چگونه انجام می گیرد؟

 

از دهه ۱۹۳۰ میلادی انجمن آهن و فولاد آمریکا یا AISI (مخفف عبارت American Iron and Steel Institute) و انجمن مهندسان خودروی آمریکا یا SAE (مخفف عبارت Society of Automotive Engineers) با همکاری هم یک سیستمی برای نامگذاری فولادها معرفی کرده اند که مبنای نامگذاری فولادها برای استانداردهای آمریکایی ASTM هم بوده است. بر اساس سیستم نامگذاری AISI/SAE، برای نامگذاری فولادهای کربنی و آلیاژی از یک سیستم ۴ یا ۵ کاراکتری (XXXX/XXXXX) استفاده می شود. دو کاراکتر اول از سمت چپ (کاراکترهای قرمز) توسط AISI/SAE تعریف شده و به هر گروه از فولادها یک عدد مطابق با جدول زیر تخصیص داده شده است. با مراجعه به این جدول می توان از نوع و رده فولاد اطلاع پیدا کرد. با توجه به اینکه فولادهای زیادی در هر گروه وجود دارد، شناسایی یک فولاد خاص بر اساس کاراکترهای بعدی انجام می گیرد. دو یا سه کاراکتر بعدی بیانگر مقدار کربن در ترکیب شیمیایی فولاد ضرب در ۱۰۰ است. در برخی موارد اگر عنصر خاصی در ترکیب فولاد حضور داشته باشد، علامت آن عنصر در کاراکتر وسطی می آید. به طور مثال حرف B در  XXBXX اشاره به حضور عنصر بور در ترکیب شیمیایی فولاد (به مقدار ۰٫۰۰۰۵-۰٫۰۰۳ درصد) دارد.

 

SAE/AISI	گروه فولاد	مقدار عناصر آلیاژی
۱۰XX	فولاد کربنی	با حداکثر ۱ درصد منگنز
۱۱XX		خوش تراش گوگرد دار
۱۲XX		خوش تراش گوگرد و فسفر دار
۱۵XX		با مقدار منگنز ۱-۱٫۶۵ درصد
۱۳XX	فولاد کربنی منگنز دار	میانگین ۱٫۷۵ درصد منگنز
۲۳XX	فولاد نیکل دار	میانگین ۳٫۵ درصد نیکل
۲۵XX		میانگین ۵ درصد نیکل
۳۱XX	فولاد نیکل کروم دار	میانگین ۱٫۲۵ درصد نیکل و ۰٫۶۵ درصد کروم
۳۲XX		میانگین ۱٫۷۵ درصد نیکل و ۱٫۰۷ درصد کروم
۳۳XX		میانگین ۳٫۵ درصد نیکل و ۱٫۵۵ درصد کروم
۳۴XX		میانگین ۳ درصد نیکل و ۰٫۷۷ درصد کروم
۴۰XX	فولاد مولیبدن دار	دارای ۰٫۲-۰٫۲۵ درصد مولیبدن
۴۴XX		دارای ۰٫۴-۰٫۵۲ درصد مولیبدن
۴۱XX	فولاد کروم مولیبدن دار	دارای ۰٫۵-۰٫۹۵ درصد کروم و  ۰٫۱۲-۰٫۳ درصد مولیبدن
۴۳XX	فولاد نیکل کروم مولیبدن دار	دارای میانگین ۱٫۸۲ درصد نیکل، ۰٫۵-۰٫۸ درصد کروم و میانگین ۰٫۲۵ درصد مولیبدن
۴۷XX		دارای میانگین ۱٫۰۵ درصد نیکل، میانگین ۰٫۴۵ درصد کروم و ۰٫۲-۰٫۳۵ درصد مولیبدن
۴۶XX	فولاد نیکل مولیبدن دار	دارای ۰٫۸۵-۱٫۸۲ درصد نیکل و ۰٫۲-۰٫۲۵ درصد مولیبدن
۴۸XX		دارای میانگین ۳٫۵ درصد نیکل و میانگین ۰٫۲۵ درصد مولیبدن
۵۰XX	فولاد کروم دار	دارای ۰٫۲۷-۰٫۶۵ درصد کروم
۵۱XX		دارای ۰٫۸-۱٫۰۵ درصد کروم
۵۰XXX		دارای میانگین ۰٫۵ درصد کروم و حداقل ۱ درصد کربن
۵۱XXX		دارای میانگین ۱٫۰۲ درصد کروم و حداقل ۱ درصد کربن
۵۲XXX		دارای میانگین ۱٫۴۵ درصد کروم و حداقل ۱ درصد کربن
۶۱XX	فولاد کروم وانادیم دار	دارای ۰٫۶-۰٫۹۵ درصد کروم و ۰٫۱-۰٫۱۵ درصد وانادیم
۷۲XX	فولاد کروم تنگستن دار	دارای میانگین ۰٫۷۵ درصد کروم و میانگین ۱٫۷۵ درصد تنگستن
۸۱XX	فولاد نیکل کروم مولیبدن دار	دارای میانگین ۰٫۳ درصد نیکل، میانگین ۰٫۴ درصد کروم و ۰٫۱۲ درصد مولیبدن
۸۶XX		دارای میانگین ۰٫۵۵ درصد نیکل، میانگین ۰٫۵ درصد کروم و ۰٫۲ درصد مولیبدن
۸۷XX		دارای میانگین ۰٫۵۵ درصد نیکل، میانگین ۰٫۵ درصد کروم و ۰٫۲۵ درصد مولیبدن
۸۸XX		دارای میانگین ۰٫۵۵ درصد نیکل، میانگین ۰٫۵ درصد کروم و ۰٫۳۵ درصد مولیبدن
۹۲XX	فولاد سیلیسیم منگنزدار	دارای ۱٫۴-۲ درصد سیلیسیم، ۰٫۶۵-۰٫۸۵ درصد منگنز و میانگین ۰٫۶۵ درصد کروم
۹۳XX	فولاد نیکل کروم مولیبدن دار	دارای میانگین ۳٫۲۵ درصد نیکل، میانگین ۱٫۲ درصد کروم و ۰٫۱۲ درصد مولیبدن
۹۴XX		دارای میانگین ۰٫۴۵ درصد نیکل، میانگین ۰٫۴ درصد کروم و ۰٫۱۲ درصد مولیبدن
۹۷XX		دارای میانگین ۰٫۵۵ درصد نیکل، میانگین ۰٫۲ درصد کروم و ۰٫۲ درصد مولیبدن
۹۸XX		دارای میانگین ۱ درصد نیکل، میانگین ۰٫۸ درصد کروم و ۰٫۲۵ درصد مولیبدن

 

 

 

پرسش ۳۶- فولادهای سمانتاسیون با چه نام های تجاری توسط شرکت های فولادساز روانه بازار می شوند؟ نام تجاری فولادهای سمانتاسیون چیست؟

 

فولادهای سمانتاسیون در محصولات شرکت های معتبر فولاد سازی با نام های متفاوتی نامگذاری شده اند. در جدول زیر به برخی از نام های تجاری فولادهای سمانتاسیون پر کاربرد در بازار ایران اشاره شده است.

 

شماره فولاد	نماد	بوهلر (BOHLER)		زارشتال (SAARSTAHL)	پلدی (POLDI)	آساب (ASSAB)
		قدیم	جدید
۱٫۱۱۴۱	C15E / Ck 15	–	E920	–	VARN	–
۱٫۵۷۵۲	۱۵NiCr13	–	E200	–	–	–
۱٫۵۹۱۹	۱۵CrNi6	–	E230	–	–	۲۵۱۲
۱٫۵۹۲۰	۱۸CrNi8	ECN 200	E220	RECN	CN18	۷۲۱۰
۱٫۶۵۲۳	۲۰NiCrMo2-2	–	E116	–	–	–
۱٫۷۱۳۱	۱۶MnCr5	EM80	E410	EC80	CE2	۲۱۷۳
۱٫۷۱۳۹	۱۶MnCrS5	–	E411	–	–	–
۱٫۷۱۴۷	۲۰MnCr5	–	E400	EC100	CE4	–
۱٫۶۵۸۷	۱۸NiCrMo7-6	–	E110	–	–	–

 

 

 

ادامه این مطلب را هم اینجا از عصر مواد بخوانید. خواهشمند است نظرات، پیشنهادات و سوالات خود را در پایین همین صفحه در قسمت ثبت دیدگاه مطرح بفرمایید.

 

 

سایر قسمت ها:

 

آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱

آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۲

آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۳

آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۴

آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۵

آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۶

آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۷

آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۹

آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۰

آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۱

آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۲

آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۳

آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۴

آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۵

آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۶

آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۷

آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۸