در قسمت اول این نوشته، تعریفی از بازیافت، مراحل و انواع آن و در قسمت دوم بازیافت فلزات ارائه شد. در این قسمت، به بازیافت پلاستیک ها می پردازیم.
انواع پلاستیک قابلبازیافت
انواع پلاستیک قابل بازیافت شامل موارد زیر میشود:
پلیاتیلن با تراکم بالا یکی از بهترین و بیخطرترین مواد پلاستیکی برای بازیافت است.
توجه: عدد بازیافت منظور عددی است که معمولاً در انتهای مواد پلاستیکی قابل بازیافت در میان نماد بازیافت درج شده است.
مراحل مختلف بازیافت
زبالههای پلاستیکی معمولاً علاوهبر سطلهای مخصوص جمعآوری زبالههای قابل بازیافت و مراکز دریافت این نوع زبالهها، ازطریق طرحهای تشویقی اقتصادی و خرید مواد پلاستیکی از مردم نیز جمعآوری میشوند که قبلا درمورد یکی از آنها توضیح دادهایم. در این روش معمولاً تنها برخیاز مواد پلاستیکی از مردم خریداری میشوند و خریداران قبل از خرید زبالهها از افراد میخواهند زبالهها را مطابق با دستورالعملها آنها از یکدیگر تفکیک کنند و آلودگیها، ناخالصی و مواد ترکیبشده با زبالهها را پاک یا جدا کنند؛ به همین دلیل درصورت اجرای طرحهای تشویق اقتصادی تقریباً نیازی به دستهبندی و پاکسازی زبالهها نیست و در نتیجه روند بازیافت به میزان قابلتوجهی سریعتر میشود.
دستهبندی مواد پلاستیکی اهمیت زیادی دارد؛ زیرا بسیاری از کارخانههای بازیافت پلاستیک تنها میتوانند یک نوع پلاستیک را بازیافت کنند و درصورتیکه موادی به اشتباه به کارخانه فرستاده شدند، روند تولید مختل یا راندمان آن کاهش مییابد و حتی ممکن است کل مواد عودت داده شوند. مواد پلاستیکی باید براساس رنگ ، ساختار یا شیوهی تولید بازسازی شوند. بهتازگی رباتی بهنام کلارک (Clarke) با قابلیت تشخیص و دستهبندی مواد غذایی ساخته شده است که با کمک هوش مصنوعی خود میتواند این کار را با سرعتی فوق انسانی انجام و جزئیاتی مانند تصاویر و لوگوها را نیز تشخیص دهد.
مواد پلاستیکی پس از دستهبندی با شستوشو یا سایز روشها روشها پاکسازی میشوند تا آلودگیها و ناخالصیهای آنها از بین بروند. ناخالصیهای مواد پلاستیکی میتوانند کیفیت محصولات بازیافتی را بهشدت تحتتأثیر قرار دهند.
در مرحلهی بعدی تکههای پلاستیک برای تسهیل تغییرشکل، پردازش و حملونقل با وسایلی همچون آسیاب پلاستیک قطعات کوچکتر تقسیم میشوند و مقادیر باقیمانده فلز با دستگاههای تشخیصدهندهی فلز و آهنرباها از آنها جدا میشود.
در مرحلهی بعدی باز هم ذرههای پلاستیک با روشهای مختلفی مثل قراردادن آنها در تانک آب جهت تشخیص چگالی (در این روش ذراتی با چگالی کم روی سطح آب قرار میگیرند و ذرات متراکمتر در آب فرو میروند) جداسازی با هوا جهت جداسازی ذرات ضخیمتر، بررسی نقطهی ذوب (با آزمایش نمونهای از هر دسته) و جداسازی براساس رنگ، بار دیگر تفکیک و دستهبندی میشوند. در مرحلهی بعدی ذرات پلاستیک پس از ذوبشدن به گلولههای پلاستیکی تبدیل میشوند که مواد خام ساخت محصولات بازیافتی به شمار میروند.
برای بازیافت پلاستیک در خانه ابتدا باید پلاستیک را با وسیلهای مثل مخلوطکن خرد کنید و پس از آن پلاستیک را به مدت ۲۰ تا ۲۵ دقیقه در فر و در سینی در دمای ۱۹۰ تا ۲۰۰ درجه قرار دهید. در مرحلهی بعد ورقهی پلاستیکی را در هرحالی که هنوز داغ است، بین دو ورق کاغذ ورق و بین دو تخته چوب قرار دهید و با قراردادن وزنه روی چوب بالایی در کوتاهترین زمان ممکن پرس کنید؛ پس از پرسکردن ۱۰ دقیقه منتظر بمانید تا خشک شود و پس از اینکه خشک شد، ورق را با دستگاه برش لیزری برش دهید.
علاوه بر روش مطرح شده چند روش مبتکرانه و جدید دیگری نیز برای تولید محصولات پلاستیکی بازیافتی ابداع شده است که هر یک از آنها میتوانند به تقویت و افزایش راندمان تولید این محصولات کم کنند.
فناوریهای جدید بازیافت پلاستیک
تجزیهی پلاستیک با آنزیم
استارتاپی فرانسوی به نام Carbios به روش جدیدی دست یافته است که امکان تولید محصولات بازیافتی از هر نوع پلاستیک و امکان تبدیل پلاستیک به انواع مختلف مواد پلاستیکی را فراهم میکند. در این روش مواد پلاستیکی با آب و آنزیمهای مخصوص مخلوط و خوب با یکدیگر ترکیب میشوند، این آنزیمها پلاستیکها را به کوچکترین واحدهای تشکیلدهندهی آنها تبدیل میکنند که میتوانند پس از جداسازی و پالایش، دوباره به پلاستیک جدید تبدیل شوند. در این روش که به آن بازیافت زیستی میگویند، کیفیت پلاستیک برخلاف روش متداول بازیافت کاهش نمییابد و میتوان بارها آن را تکرار کرد.
جداسازی روکش آلومینیومی از بستهبندیهای پلاستیکی
همانطور که گفتیم مواد پلاستیک ترکیبشده با مواد دیگر مثل فلزات قابلبازیافت نیستند و دفع آنها هم آسیب زیادی به محیطزیست میزند. پژوهشگران شرکت انگیسی Cambridgeshire به راهحل این مشکل دست یافتهاند. آنها موفق شدهاند برگههای پلاستیکی دارای روکش آلومینیومی را با امواج مایکروویو با دمایی درحدود ۶۰۰ درجه حرارت دهند و به گاز تبدیل کنند. در مرحلهی بعد آلومینیوم از گاز ایجادشده جدا و دوباره استفاده میشود. بخشی از گاز باقیمانده بهعنوان سوخت کارخانه بازیافت مورداستفاده قرار میگیرد و بخشی دیگر پس از خنکشدن و تبدیلشدن به نفت به فروش میرسد. شرکتی بهنام ساپراتک (saperatec) نیز مایعی تولید کرده است که میتواند روکش آلومینیومی یا هر روکش دیگری را از بستهبندیهای پلاستیکی جدا کند تا دو ماده قابل بازیافت شود.
بازیافت پلاستیک بدون آب
چند سالی است که فناوریهای جدید پاکسازی، خنکسازی و تولید پلاستیکهای بازیافتی را بدون آب امکانپذیر کردهاند. این فناوریها علاوه بر کاهش مصرف انرژی، هزینهی تولید را تا میزان زیادی کاهش میدهند.
شرکتی مکزیکی به نام Ak موفق شده است با ترکیب سه فناوری جدید، پردازش مواد پلاستیکی بدون استفاده از آب را امکانپذیر کند؛ مواد پلاستیکی جهت تبدیلشدن به دانههای کریستالی نیازمند ۱۸۰ درجه سانتیگراد حرارت هستند و پس از تحمل چنین حرارت بالایی باید با آب خنک شوند؛ بنابراین نیازمند آب زیادی برای خنکسازی آنها مصرف میشود.
در این روش مواد پلاستیکی بین دو دیوار که هیچ تماسی با آنها ندارند، قرار میگیرند و همزمان هم به شکل دانههای پلاستیکی تبدیل و هم خنک میشوند. در این روش ۹۰ درصد از زبالههای پلاستیکی ایجادشده از انواع مختلف پلاستیک ازجمله استیروفوم، پلی استایرن، پلی اتیلین ترفتالات و آکریلونیتریل بوتادین استایر قابلبازیافت هستند. از دیگر مزایای این روش میتوان به نیازنداشتن به حرارت و درنتیجه کاهش مصرف انرژی، نیاز به فضای کمتر و کاهش ۵۰ درصدی هزینهی تولید بدون کاهش کیفیت اشاره کرد.
بازیافت پلیاتیلن با انرژی کم
پلیاتیلن یکی از بیشترین مواد پلاستیکی تولیدی محسوب میشود؛ اما روشی با مصرف کم انرژی برای بازیافت آن وجود ندارد و این موضوع مشکل بزرگی برای بازیافت این مواد محسوب میشود، پژوهشگران موفق شدهاند با استفاده از روشی شیمیایی این مشکل را حل کنند. آنها با استفاده از دو کاتالیزور درفرآیند تغییر ساختار پارافینها، امکان تجزیهی این نوع از مواد پلاستیکی با واکنشی ملایم را فراهم کردهاند. درکل با استفاده از روشهای شیمیایی بازیافت میتوان هر نوع پلاستیکی را بازیافت و آنها را به پلاستیک نو و باکیفیت تبدیل کرد. در ضمن با استفاده از این روشها میتوان پلاستیک را به سوخت نیز تبدیل کرد که در ادامه در مورد آن توضیح خواهیم داد.
ساخت مادهی پلاستیکی مستحکم با قابلیت بازیافت آسان
پلاستیکهای پلیپروپیلن و پلیاتیلن تقریباً دو سوم از پلاستیکهای قابلبازیافت را تشکیل میدهند. بهتازگی پژوهشگران با افزودن پلیمری خاص به این دو نوع پلاستیک موفق شدهاند مادهای پلاستیکی جدید با استحکام کافی و قابلیت بازیافت آسانتر ایجاد کنند. تهیهی این نوع پلاستیک نسبت به پلاستیکهای متداول نیازمند مواد اولیهی کمتری است.
جداسازی برچسب از روی بطریهای پلاستیکی بدون آسیبزدن به بطری
برچسبهای روی بطریهای پلاستیکی یکی دیگر از ناخالصیهایی هستند که مانع بازیافت بخش زیادی از مواد پلاستیکی میشوند. سیستمهای پیشرفتهی جدید قادر هستند این برچسبها را بدون آسیبزدن بطریهای پلاستیکی از آنها جدا کنند و با این توانایی خود میزان زبالههای پلاستیکی را کاهش دهند.
تهیهی رزین از پلاستیک قابلبازیافت
به تازگی فناوری جدیدی در زمینهی بازیافت پلاستیک ایجاد شده است که با استفاده از آن میتوان رنگ، بو و دیگر مواد ترکیبشده با پلاستیکهای پلیپروپیلن (که معمولاً برای ساخت سطلهای لبنیات و در بطریهای پلاستیکی استفاده میشوند) را از بین برد و با انجام این کار رزینی تهیه کرد که کیفیت آن درحد رزین تازهتهیهشده است.
ساخت بطریهای پلاستیکی از مواد طبیعی
استارتاپی آمریکایی با نام Origin موفق به تولید بطریهای پلاستیکی با خاک اره، کارتن و گلی بهنام اشک فرشته شده است که ۸۰ درصد مواد تشکیلدهندهی آنها کاملا تجدیدپذیر است؛ البته ابتدا قرار بود ۶۰ درصد از مواد این بطریها کاملا طبیعی باشد؛ اما محدودیت منابع دردست مانع تحقق این هدف شد.
تبدیل پلاستیک به مایعهای صنعتی و نفت خام
شرکت اجیلیکس (Agilix) فناوری جدیدی ابداع کرده است که با استفاده از آن میتوان مواد پلاستیکی پلی استایرن را به مایع تبدیل کرد و آنها را با کارخانههای تولیدکنندهی این مادهی فروخت. درضمن این شرکت به فناوری دیگری دست یافته که تبدیل مواد پلاستیکی ترکیبی به نفت خام را امکانپذیر کرده است؛ البته عملیشدن این فناوری به دلیل قیمت کم نفت غیرممکن بهنظر میرسد.
شرکت ریسایکِلینگ تکنولوژیس (Recycling Technologies) نیز دستگاهی منحصربهفرد ساخته که قادر است مواد پلاستیکی و مواد ساختهشده از مشتقات نفتی را تبخیر و آنها با استفاده از روش شکست پیوند مولکولی به مادهای تحتعنوان پلاس (Plaxx) کند که یکی از مواد خام اولیهی ساخت پلاستیک محسوب میشود.
شرکت آیونیکا (Ioniqa) نیز مبدع مایع هوشمندی است که میتواند رنگدانهها و دیگر ناخالصیهای بطریهای پلاستیکی را از بین ببرد و آنها را به مادهی خام قابلاستفادهای تبدیل کند که میتوان از آنها برای تولید بطریهای پلاستیکی بیشتر استفاده کرد.
تبدیل پلاستیک به مواد تجدیدپذیر
شرکت بیوپلاستک (Bioplastech) برای تبدیلکردن مواد پلاستیکی به مواد تجزیهپذیر از باکتریهای مخصوصی استفاده کرده است. این باکتریها که از بین ۴۰۰ میکروارگانیسم انتخاب شده است، میتوانند پلاستیک را به نوع خاصی از پلیاستر تبدیل کنند که میکروارگانیسمها میتوانند آن را تجزیه کنند.
تبدیل کیسهی پلاستیکی به ژاکت
استارتاپی با نام بیوکالکشن (Bio Collection) توانسته است با ابداع فناوری جدیدی توانسته است کیسههای پلاستیکی دورانداختهشده را به ژاکتهایی با الیاف مصنوعی تبدیل کند. در این روش با استفاده از کاتالیزور یک زنجیرهی پلیمری جهت ایجاد واکنشی زنجیرهای ایجاد شده است. تهیهی مواد خام از پلاستیکهای قابلبازیافت با استفاده از این روش تنها سه ساعت طول میکشد. در این روش ۷۰ درصد از مواد قابلبازیافت به پودرهایی تبدیل میشود که باکتریهای مخصوصی آنها را تجزیه میکنند.
تبدیل پلاستیک به انرژی
به دلیل اینکه مواد پلاستیکی حاوی کربن و هیدروژن هستند، امکان تبدیل آنها به سوختهای متداول مانند سوخت دیزل، بنزین و مواد شیمیایی قابلاستفاده در صنایع مختلف (مانند قیر) وجود دارد.
همچنین پژوهشگران بهتازگی موفق شدهاند با حرارتدادن پلاستیکهای پلیپروپیلن در دمای ۳۰۰ تا ۵۰۰ درجه در مدت زمان طولانی (۵ ساعت) و تحت فشار زیاد، ۹۱ درصد از این مواد را به نفت تبدیل کنند. همچنین تلاشهایی برای تبدیل سایر انواع پلاستیک به سوخت صورت پذیرفته ، اما هیچ یک از آنها نتایج قابلقبولی نداشته است.
شرکت ژاپنی بلست (Blest) دستگاه کوچکی اختراع کرده است که میتواند زبالههای پلاستیکی متداول را تبدیل به نفت کند؛ این دستگاه ابتدا زبالههای پلاستیکی را تبدیل به گاز میکند و سپس با خنکسازی گاز با آب، نفت تولید میکند. دستگاه نفتساز ژاپنی قادر است از هر کیلوگرم پلاستیک، یک لیتر نفت تولید کند و میتوانید از محصول نهایی درست مانند نفت معمولی استفاده کنید. ابعاد کوچک این دستگاه استفادهی آسان از آن در مکانهای مختلف ازجمله منازل را امکانپذیر کرده است و استفاده از آن میتوانید تولید دیاکسید کربن را تا ۸۰ درصد کاهش دهد.
پژوهشگران انگلیسی نیز موفق شدهاند با کمک انرژی خورشید پلاستیک را به سوخت هیدروژن و چند مادهی شیمیایی مفید دیگر تبدیل کنند. در این روش پلاستیک با کاتالیزگرهای نوری (کاتالیزگرهایی که درحضور نور فعال میشوند) در مایعی قلیایی فروبرده میشوند. سپس مایع در معرض نور خورشید قرار میگیرد تا آب آن بخار و تبدیل به هیدروژن شود و پلاستیک نیز همزمان تبدیل به مولکولهای طبیعی میشوند. این تکنیک روی سه نوع پلیمر متداول یعنی پلیلاکتیک اسید، پلیاتیلن ترفتالات و پلی اورتان آزمایش شده است.
مزایا و معایب زیستمحیطی بازیافت پلاستیک
مزایا
۱- کمک بسیار زیاد به حفظ محیط زیست: زبالههای پلاستیکی به دلیل اینکه از مشتقات نفتی ساخته میشوند و باکتریهای طبیعی توانایی تجزیهی آنها را ندارند (تجزیهی مواد پلاستیکی نیازمند تماس آنها با نور خورشید و اشعهی UV است) در مدت زمان بسیار زیادی تجزیه میشوند، بیشترین آسیب را به محیط زیست وارد میکنند.
پلاستیک خام، کیسههای پلاستیکی مورد استفاده در زندگی روزمرهی ما و بطریهای پلاستیکی به ترتیب در مدت ۱۰۰۰ سال، ۱۵ تا ۲۰ سال و ۴۵۰ سال تجزیهی میشوند که زمانهای بسیار زیادی هستند؛ البته به تازگی پژوهشگران به صورت تصادفی موفق به کشف آنزیمهای جهشیافتهای شدهاند که به طور طبیعی در زبالهدانها یافت میشوند و میتوانند مواد پلاستیکی پلیپروپلین را جذب و تنها ظرف مدت چند روز تجزیه کنند.
آسیبهای زبالههای پلاستیکی به محیط زیست و آلودگیهای ناشی از آن را میتوان به چند دسته تقسیم کرد:
خاک: واردکردن مواد سمی به خاک، کاهش حاصلخیزی خاک و افزایش فرسایش آن
آب: سمیشدن آبهای زیرزمینی، خفهشدن آبزیان یا مرگ زودرس آنها به دلیل خوردن مواد پلاستیکی و هضمنشدن این مواد در معدهی آنها، ایجاد سموم و مواد شیمیایی خطرناک در آب، مسمومشدن آبهای زیرزمینی و در نتیجه آب آشامیدنی
هوا: خطرناک بودن استنشاق گازهای ناشی از سوزاندن پلاستیک برای انسانها و حیوانات و احتمال افزایش ابتلا به بیماریهای قلبی، بیماریهای تنفسی نظیر آسم و آمفیزم (آسیب ریه و دشوارشدن تنفس)، بیماریهای پوستی نظیر ضایعهی پوستی یا راش (خارش، سرخشدن و التهاب پوست) و انواع مختلف حساسیتهای پوستی و آسیبدیدن سیستم عصبی.
زنجیرهی غذایی: مسموم شدن پلاکنتونها به دلیل مصرف ذرات پلاستیکی و تحتتأثیر قرارگرفتن سلامت موجوداتی که از پلانکتونها تغذیه میکنند.
۲- حفظ منابع نفت و انرژی: تولید هر تن محصولات بازیافتی میتواند به حفظ ۵٫۷۴۴ کیلوساعت برق، ۱۶٫۳ بشکه نفت، ۹۸ میلیون بی تی یو انرژی، ۳۷۰۰ تا ۷۵۰۰ لیتر بنزین و آزاد شدن مساحتی درحدود ۲۷٫۳ متر از زبالهدانهای مواد پلاستیکی کمک کند. در ضمن انرژی موردنیاز برای بازیافت مواد پلاستیکی دوسوم انرژی لازم برای تولید همان کالاها از مواد خام دستنخورده است؛ حتی در برخی از منابع گفته شده انرژی مصرفی برای بازیافت مواد پلاستیکی، نسبت به زمانیکه این مواد از صفر تولید میشوند، ۸۸ درصد کمتر است. کاهش مصرف سوختهای فسیلی موجب کاهش انتشار گازهای سمی و در نتیجه کاهش گسترش پدیدهی گرمایش جهانی میشود.
۳- کاهش زبالهها: در حال حاضر ۲۰ درصد از زبالههای پلاستیکی در سراسر جهان بازیافت میشود که رقم قابلتوجهی است؛ البته این میزان از سال ۱۹۵۰ تا ۲۰۱۵ تنها ۲۰ درصد بود.
معایب
۱- آلودگی محیطزیست: بازیافت پلاستیک مانند بازیافت کاغذ همانطور که میتواند محیطزیست را حفظ کند، میتواند به آن آسیب نیز بزند. در هنگام ذوب پلاستیک برای تبدیل به ذرات پلاستیکی کوچک، مواد آلی فراری در هوا منتشر میشود که برای گیاهان و حیاتوحش نزدیک نیروگاه و همچنین افراد درگیر با عملیات بازیافت بسیار مضر است. با استفاده از روش شرکت AK که قبلاً درمورد آن توضیح دادیم، میتوان این مشکل را برطرف کرد. درضمن انرژی مصرفی و حرارت ناشی از ذوب مواد پلاستیکی باعث افزایش انتشار گازهای سمی و افزایش دمای جهانی نیز میشود. ایجاد ترکیبات مضر در هنگام تجزیهی مواد پلاستیکی نیز یکی از عوامل آسیب بازیافت به محیطزیست محسوب میشود.
۲- آسیبزدن به سلامت انسان: رزین مورد استفاده در پلاستیک از نفت تهیه میشود و در صورت قراردادن مواد غذایی در پلاستیکهای بازیافتی، این ماده به داخل غذا نفوذ میکند و سلامت انسانها را به خطر میاندازد. درکل توصیه میکنیم مواد غذایی را در پلاستیک، مخصوصاً پلاستیکهای بازیافتی، نگهداری نکنید؛ زیرا این کار باعث افزایش ابتلا به سرطان، افزایش عیوب مادرزادی، نقص در سیستم ایمنی بدن، اختلال در عملکرد غدد درونریز و سایر بیماریها و اختلالها میشود.
۳- تولید حجم زیادی از زباله: در فرایند بازیافت نیز حجم زیادی زباله تولید میشود که پاکسازی، دستهبندی، ذخیره و حملونقل آنها انرژی زیادی مصرف میکند و باعث آلودگی هوا میشود.
۴- کاهش کیفیت کیسههای پلاستیکی پس از بازیافت: کیفیت مواد پلاستیکی با هر بار بازیافت کاهش باید؛ اما میتوان با استفاده از فناوریهای جدید پس از هر بازیافت پلاستیک، حتی در صورت افت کیفیت هم از آنها استفاده کرد؛ بهعنوان مثال پلاستیکهای مورداستفاده در گلخانهها که معمولاً جزو پلاستیکهای بازیافتی هستند، میتوانند بار دیگر بازیافت و پس از دودیشدن در مراکز پرورش قارچ دوباره استفاده شوند.
۵- محدودبودن قابلیت بازیافت: مواد پلاستیکی پلمیری که معمولاً برای ساخت بطریهای پلاستیکی استفاده میشوند، معمولاً تنها دو یا سه بار قابلاستفاده هستند (البته در برخی از منابع گفته شده است پلاستیکهای پلیمری حداکثر تا ۱۰ مرتبه قابلیت بازیافت دارند) و پس از آن کیفیت خود را کاملاً از دست میدهند.
۶- قابلبازیافت نبودن برخی از مواد پلاستیکی: برخی از مواد پلاستیکی مانند کیسههای پلاستیکی، فنجانهای پلاستیکی کوچک، صفحه کلیدها، مواد پلاستیکی ساختهشده از پلی وینیل کلراید مانند پردههای حمام، لولهها، قابهای پلاستیکی پنجرهها، برخی از اسباببازیهای پلاستیکی، نیهای پلاستیکی و درهای بطریهای پلاستیکی قابلبازیافت نیستند. درضمن همانطور که گفتیم برخی از کالاهای پلاستیکی که با مواد دیگر ترکیب شدهاند، نیز قابلبازیافت نیستند.
محصول نهایی بازیافت پلاستیک
پلیاتلینهای دارای تراکم بالا برای ساخت بطریهای شامپو و مواد شوینده و پیشخوانهای مختلف برای کاربردهای مختلف، پلیاتلینهای دارای تراکم پایین برای تهیهی لایههای پلاستیکی شفاف، منعطف و مقاوم در برابر مواد شمیایی قوی و اسیدها، پلاستیکهای PVC نرم برای ساخت اشیایی با حالت ارتجاعی و منعطف مثل شلنگهای آبیاری، گلگیرها و راهبندهای مخروطی پلاستیکی شکل، PVC سخت برای ساخت کفپوشهای مقاوم و لوله، پلیاستر برای ساخت یولونیت و فومهای حبابدار پلاستیکی به کار گرفته میشوند. از دیگر محصولات بازیافتی میتوان به زیراندازهای پلاستیکی، لوازم پلاستیکی آشپزخانه و کیسههای زباله اشاره کرد.
منبع: وب سایت زومیت – نوشته احمدرضا فرهبد
قسمت اول و دوم از این نوشته را می توانید از لینک های زیر در عصر مواد دنبال کنید:
بازیافت مواد – فلزات و پلاستیک ها را چگونه بازیافت می کنند؟ – قسمت اول
بازیافت مواد – فلزات و پلاستیک ها را چگونه بازیافت می کنند؟ – قسمت دوم
نوشته های مرتبط:
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.