کلید فولاد یک مرجع بسیار عالی و کاربردی برای استفاده ی مهندسان و متخصصان رشته های فنی به خصوص کسانی است که با فولادها سر و کار دارند. اگر شما علاقمند به آموزش کلید فولاد، آشنایی با انواع فولادها و دریافت پاسخ پرسش های خود در این زمینه هستید، با وب سایت عصر مواد در آموزش گام به گام و نکته به نکته کلید فولاد همراه ما باشید. این آموزش به صورت پرسش و پاسخ تدوین شده است و در خلال مطالب نوشتاری، از عکس، اینفوگرافیک، فایل صوتی و ویدئو برای آموزش بهتر هم کمک گرفته می شود.
نویسنده: مهدی نقویان، عصر مواد
سوال ۸ – تعدادی فولاد با نام و مشخصات زیر به ما داده شده است، شماره مواد و اطلاعات آن ها را در کلید فولاد چگونه پیدا کنم؟
S275JR، Ck45، ۴۲CrMo4، ۳۰NiCrMo16-6، X37CrMoV5-1 و X5CrNiMo17-12-2.
مفهوم نامگذاری فولادها به این صورت چیست؟ این نامگذاری طبق کدام استاندارد است؟
برای اینکه بتوانیم اطلاعات فولادهای داده شده را در کلید فولاد پیدا کنیم باید با نحوه ی نامگذاری فولادها آشنا بشویم. همان طور که گفته شد، شماره مواد، یک نوع نامگذاری بر اساس استاندارد DIN EN 10027-2 است که کاربرد زیادی به خصوص در صنعت کشورمان دارد. فولادها بر اساس شماره مواد آن ها شناخته می شوند و مشخصات آن ها با دانستن شماره موادشان به راحتی در دسترس خواهد بود. یک نوع نامگذاری دیگر فولادها در DIN EN بر اساس ترکیب شیمیایی و خواص مکانیکی و فیزیکی، نحوه تولید، کاربرد، عملیات حرارتی و غیره انجام می شود. نامگذاری فولادها بر این اساس طبق استاندارد DIN EN 10027-1 انجام می گیرد. توضیح کامل این استاندارد در بررسی هر یک از گروه های مختلف کلید فولاد و در ادامه ی این آموزش ارائه خواهد شد. اگر به طور مختصر توضیح دهیم، نامگذاری فولادها بر اساس ترکیب شیمیایی در سه حالت زیر انجام می گیرد:
- برای فولادهای غیر آلیاژی با مقدار منگنز کمتر از ۱ درصد:
نامگذاری ها این فولادها به این صورت است که اول حرف C می آید که اشاره به عنصر کربن دارد، پس از C از کاراکتر دو یا سه رقمی استفاده می شود که بیانگر درصد وزنی کربن فولاد است که در عدد صد ضرب شده است، برای مثال C45 دارای ۰٫۴۵ درصد وزنی کربن است. پس از این ارقام، از یک حرف بزرگ انگلیسی استفاده می شود که معنای آن در استاندارد تعریف شده است. برای مثال حرف E در C45E به مفهوم این است که مقدار گوگرد فولاد باید یک مقدار حداکثر مشخصی کمتر از مقدار گوگرد C45 باشد. در استاندارد قبلی آلمانی (DIN 17006) به جای حرف E از حرف کوچک انگلیسی پس از حرف C استفاده می شد، برای مثال Ck45 که k به معنی میزان فسفر و گوگرد پایین در ترکیب شیمیایی فولاد نسبت به C45 است.
- برای فولادهای غیر آلیاژی با مقدار منگنز بیشتر از ۱ درصد و فولادهای آلیاژی با مجموع عناصر آلیاژی کمتر از ۵ درصد:
در این فولادها، ابتدا مقدار کربن با ضریب ۱۰ نوشته می شود، سپس نماد عناصر عمده آلیاژی به ترتیب از عنصری با بیشترین مقدار تا کمترین مقدار قید شده و مقدار آن در ترکیب فولاد با ضرایب مخصوص طبق جدول زیر نوشته می شود.
| عنصر آلیاژی | ضریب |
| کروم، نیکل، سیلیسیم، منگنز، کبالت و تنگستن | ۴ |
| مولیبدن، مس، آلومینیوم، وانادیم، تیتانیوم، نئوبیوم، زیرکونیوم، تالیوم، سرب و بریلیوم | ۱۰ |
| نیتروژن، گوگرد، فسفر و سزیم | ۱۰۰ |
| بور | ۱۰۰۰ |
برای مثال X37CrMoV5 به این مفهوم است که این فولاد میانگین ۰٫۳۷ درصد وزنی کربن، ۱ درصد وزنی کروم (۴ تقسیم بر ۴) و ۰٫۴ درصد وزنی مولیبدن (۴ تقسیم بر ۱۰) دارد یا ۳۰NiCrMo16-6 به این مفهوم است که این فولاد میانگین ۰٫۳ درصد وزنی کربن، حدود ۴ درصد وزنی نیکل (۱۶ تقسیم بر ۴)، حدود ۱٫۵ درصد وزنی کروم (۶ تقسیم بر ۴) و حدود ۰٫۶ درصد وزنی مولیبدن (۶ تقسیم بر ۱۰) دارد.
- برای فولادهای زنگ نزن و فولادهای آلیاژی با مجموع عناصر آلیاژی بیشتر از ۵ درصد:
در این فولادها، ابتدا حرف بزرگ X به معنی کربن و سپس مقدار کربن با ضریب ۱۰ نوشته می شود، و در ادامه نماد عناصر عمده آلیاژی به ترتیب از عنصری با بیشترین مقدار تا کمترین مقدار قید شده و مقدار آن در ترکیب فولاد بدون ضرایب مخصوص نوشته می شود. برای مثال X37CrMoV5-1 به این مفهوم است که این فولاد میانگین ۰٫۳۷ درصد وزنی کربن، حدود ۵ درصد وزنی کروم، حدود ۱ درصد وزنی مولیبدن و مقداری (کمتر از یک درصد) وانادیم دارد یا X5CrNiMo17-12-2 به این مفهوم است که این فولاد میانگین ۰٫۵ درصد وزنی کربن، حدود ۱۷ درصد وزنی کروم، حدود ۱۲ درصد وزنی نیکل و حدود ۲ درصد وزنی مولیبدن دارد.
پس از آشنایی مقدماتی با نحوه ی نامگذاری فولادها بر اساس ترکیب شیمیایی آن ها، پیدا کردن شماره مواد، گروه و مشخصات این فولادها در کلید فولاد به صورت های زیر ممکن است:
- ۱- به فصل ۱۸ کلید فولاد مراجعه می کنیم و بر اساس حرف یا رقم اول نماد نامگذاری، نام فولاد را در این فصل پیدا می کنیم. در مقابل نام فولاد، شماره فصل مربوط به آن در کتاب کلید فولاد نوشته شده است. با مراجعه به فصل مورد نظر، می توانیم شماره مواد و مشخصات آن فولاد را پیدا کنیم.
- ۲- از روی نماد فولاد می توانیم نوع و ترکیب شیمیایی آن را مشخص کنیم و طبق راهنمایی پاسخ سوال ۷، شماره مواد فولاد را پیدا کنیم.
- ۳- راحت ترین کار جستجو در نرم افزار کلید فولاد است.
سوال ۹ – می خواهم مهارت کار با کلید فولاد را به دست آورم، از کجا شروع کنم؟
برای کسب مهارت استفاده از کلید فولاد، باید با آن کار کنید، یعنی مراجعه به کلید فولاد جزئی از کار روزانه ی شما باشد. اگر زمان زیادی از آخرین مراجعه ی شما به کلید فولاد گذشته است و نیاز به مرور نحوه ی کار با کلید فولاد و آشنایی با نحوه ی نامگذاری و مشخصات فولادها در آن دارید، یا اگر می خواهید راهنمای کاملی برای این موضوع در اختیار داشته باشید، همچنین اگر مبتدی هستید، یا متخصص و کارشناس در زمینه ای غیر از مهندسی متالورژی بوده و علاقمند به آشنایی کاربردی با فولادها و کلید فولاد هستید و می خواهید بدون پرداخت هزینه های زیاد، با فولادها و روش کار با کلید فولاد آشنا شوید، با ادامه ی قسمت های بعدی این مطلب همراه ما باشید. مطالب به صورت آموزش نکته به نکته و گام به گام، سعی در پرداختن به همه مباحث مرتبط با فولادها و کلید فولاد را دارد.
اگر چند نفر هستید و نیاز به آموزش در محل دارید، می توانید درخواست خود را در قسمت ارسال دیدگاه در پایین این صفحه یا از منوی تماس با ما در بالای صفحه ثبت کنید، در اسرع وقت با شما تماس گرفته می شود.
ادامه این مطلب را هم اینجا از عصر مواد بخوانید. خواهشمند است نظرات، پیشنهادات و سوالات خود را در پایین همین صفحه در قسمت ارسال دیدگاه مطرح بفرمایید.
| علاقمندان می توانند جلد اول کتاب الکترونیکی آموزش گام به گام کلید فولاد را به صورت رایگان از وب سایت عصر مواد دریافت نمایند. |
سایر قسمت های این نوشته:
- آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱ – معرفی کلید فولاد
- آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۲ – توضیحات راجع به نحوه کار با کلید فولاد
- آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۴ – فولادهای ساختمانی
- آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۵ – فولادهای ساختمانی
- آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۶ – فولادهای سمانتاسیون
- آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۷ – فولادهای سمانتاسیون
- آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۸ – فولادهای سمانتاسیون
- آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۹ – فولادهای سمانتاسیون
- آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۰ – فولادهای نیتروره شونده
- آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۱ – فولادهای نیتروره شونده
- آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۲ – فولادهای نیتروره شونده
- آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۳ – فولادهای خوش تراش یا اتومات
- آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۴ – فولادهای خوش تراش و فولادهای عملیات حرارتی پذیر
- آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۵ – فولادهای عملیات حرارتی پذیر
- آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۶ – فولادهای عملیات حرارتی پذیر
- آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۷ – فولادهای عملیات حرارتی پذیر
- آموزش گام به گام کلید فولاد – قسمت ۱۸ – فولادهای یاتاقان
 |
 |
 |
 |
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.